23.10.2022, 12:56

Madencinin sessiz çığlığı: Silikozis

Yönetmen Murat Yüksel, Aydın’da maden ocaklarında sinsice ilerleyen ölümcül akciğer hastalığı silikozisi anlatan "Vakti Gelince" belgeseline imza attı.

Evliya Çelebi’nin "Dağlarından yağ, ovalarından bal akar" diye anlattığı Aydın ve çevresinde jeotermal santralleri ve maden ocaklarıyla ağır bir çevre tahribatının yaşandığını söyleyen yönetmen ile Çine madenlerindeki silikozis dramını ve çekim sürecini konuştuk.

"Vakti Gelince" belgeselinin ilk gösteriminin 15-16 Kasım'da Çine’nin köylerinde yapılması planlanıyor...

Belgesel yönetmeni Murat Yüksel silikozisli işçilerle 2019 yılında jeotermalleri konu alan “Jeotermal Yetti Gari’’belgeselini çekerken Çine’de tanıştı. Kuvars- feldspat çıkaran işletmelerde önlem alınmadan çalıştırılan işçiler kısa sürede silikozisin pençesine düşüyorlardı. Üç ayda bir çekilen akciğer filmlerinde hastalık ortaya çıkmışsa şirket tarafından kapının önüne koyuluyorlardı. Üstelik silikozis hastası oldukları kendilerinden saklanıyordu. Başlarına ne geldiğini yeni bir işe başvurduklarında, prosedür gereği akciğer filmi çektirdiklerinde, öğreniyorlardı.

"Vakti Gelince" belgeselinde maden ocaklarında silikozise yakalandıkları için işten çıkartılan Uğur Aydoğdu, Saliha İnce, Şenol Girgin ve Ahmet Açıkgöz yaşadıkları dramı anlatıyor.

2022 yılı itibariyle en az 60 işçinin hastalandığını ve çoğunun sözleşmelerinin fesh edildiğini söyleyen Murat Yüksel, vahşi çalışma koşullarına dair şunları aktarıyor:

"Ocaklarda iş güvenliği hiçe sayılıyor, önlem alınmıyor. İşçiye madende verilen maske, boyacılara verilen bez maskeden ibaret. Belgeselde konuştuğumuz bir işçi, iş güvenlik uzmanının maaşını devletten değil, şirketten aldığını söylediğini; beğenmiyorsa işi bırakabileceğini anlattı. Buradaki işçilerin tek isteği insanca yaşamak ve çalışmak. Bu hastalık hala bir meslek hastalığı olarak tanınmadığı için şirketler işçiyi hiçbir gerekçe göstermeden kapı önüne koyuyor. İşçilerin bir bölümü şirketlere dava açtı sonuç bekliyor".

Yönetmen Yüksel, Aydın genelinde tarımın tekelleştiğini ve işsiz kalan köylülerin bu ocaklarda çalışmak zorunda kaldığını belirterek;

"Dağlarından yağ, ovalarından bal akan bu bereketli topraklarda dört mevsim meyve ve sebze yetiştirilirdi. Jeotermal santralleriyle birlikte seracılık gelişti. Jeotermal şirketleri boş araziler alıp seracılık yapmaya başladı. Yani, buradaki yeraltı sularını tekellerine aldıktan sonra sıra tarımda tekelleşmeye doğru gidiyor. Küçük üretici olan köylü dev bir sermaye gücü ile karşı karşıya kalıyor. Bunu Soma’da da gördük. Tekeller yüzünden insanlar topraklarını, geçim kaynaklarını kaybedince madene gitmek zorunda kalıyor. Madende çalışmaya başlayanları, hatta onların çocuklarını da aynı karanlık gelecek bekliyor. Konunun ciddi bir halk sağlığı boyutu da var. Aydın Tabip Odası’nın araştırmalarına göre Aydın’da kanser vakaları ve ölümler Türkiye ortalamasının yaklaşık iki kat üzerinde" diyor.

"Jeotermal Yetti Gari"

Yönetmen Murat Yüksel, çevre tahribatından göç hikayelerine; sesini duyuramayan ve azınlıkta kalan her kesime dair sorunları kendisine dert ediniyor. İlk belgeselini 2015 yılında Gökçeada Rumları üzerine çeken Yüksel, 2019 yılında "Jeotermal Yetti Gari" belgeselini yine Aydın ve çevre köylerinde çekiyor.

Aydın’dan İzmir’e olan seyahatlerinde otoyol kenarlarındaki dev jeotermal borularını gördükçe ve jeotermalin aslında doğaya korkunç zarar verdiğini öğrendikçe bu konuyu mercek altına almaya karar veren Yüksel, jeotermal enerji santrallerinin ‘yerli ve yenilenebilir enerji’ kaynağı olarak anlatılmasına rağmen, denetim yetersizliği, ilgililerin vurdumduymazlığı ile JES’ler çevreyi kirleten, doğal kaynakları tahrip eden, insan sağlığını hiçe sayan enerji türüne dönüşmüş durumda olduğunu belirterek "JES’lerin, insan sağlığına verdiği zarar dışında aynı şekilde tarım alanlarına, hayvan türlerine, bitki türlerine de zarar verdiği konunun uzmanları belirtmekte. Bölgede yaşanan balık ölümleri, arı ölümleri, zeytin ve incir bahçelerinin kuruması gibi birçok olay bunun görünür kanıtları arasında" diyor. 2. Rotary 2420. Bölge Örsçelik Balkan Kısa Film Yarışması, Birincilik Ödülü. Alan belgesel bugüne dek AFSAD ve İFSAK gösterimlerinde ve çeşitli festivallerde seyirciyle buluştu.

Yorumlar (0)
12
parçalı az bulutlu
banner17
Günün Karikatürü Tümü
Günün Anketi Tümü
Bergama İl Olmalı mı?
Bergama İl Olmalı mı?
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 89
2. Fenerbahçe 34 81
3. Samsunspor 34 60
4. Beşiktaş 34 59
5. Başakşehir 34 54
6. Eyüpspor 35 50
7. Trabzonspor 34 47
8. Göztepe 34 47
9. Kasımpaşa 34 46
10. Konyaspor 34 46
11. Kayserispor 34 44
12. Antalyaspor 34 44
13. Gaziantep FK 34 43
14. Rizespor 34 43
15. Alanyaspor 34 39
16. Bodrum FK 34 36
17. Sivasspor 35 35
18. Hatayspor 34 23
19. A.Demirspor 34 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 38 72
2. Gençlerbirliği 38 68
3. Karagümrük 38 66
4. İstanbulspor 38 64
5. Bandırmaspor 38 64
6. Erzurumspor 38 64
7. Boluspor 38 61
8. Iğdır FK 38 58
9. Amed Sportif 38 57
10. Ahlatçı Çorum FK 38 54
11. Ümraniye 38 53
12. Esenler Erokspor 38 52
13. Sakaryaspor 38 51
14. Keçiörengücü 38 51
15. Manisa FK 38 48
16. Pendikspor 38 48
17. Ankaragücü 38 48
18. Şanlıurfaspor 38 40
19. Adanaspor 38 30
20. Yeni Malatyaspor 38 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 37 83
2. Arsenal 37 71
3. M.City 37 68
4. Newcastle 37 66
5. Chelsea 37 66
6. Aston Villa 37 66
7. N. Forest 37 65
8. Brighton 37 58
9. Brentford 37 55
10. Fulham 37 54
11. Bournemouth 37 53
12. C.Palace 37 52
13. Everton 37 45
14. Wolves 37 41
15. West Ham United 37 40
16. M. United 37 39
17. Tottenham 37 38
18. Leicester City 37 25
19. Ipswich Town 37 22
20. Southampton 37 12
Takımlar O P
1. Barcelona 37 85
2. Real Madrid 37 81
3. Atletico Madrid 37 73
4. Athletic Bilbao 37 70
5. Villarreal 37 67
6. Real Betis 37 59
7. Celta Vigo 37 52
8. Rayo Vallecano 37 51
9. Osasuna 37 51
10. Mallorca 37 47
11. Real Sociedad 37 46
12. Valencia 37 45
13. Getafe 37 42
14. Alaves 37 41
15. Girona 37 41
16. Sevilla 37 41
17. Espanyol 37 39
18. Leganes 37 37
19. Las Palmas 37 32
20. Real Valladolid 37 16

Gelişmelerden Haberdar Olun

@