21.05.2022, 20:19

27 Mayıs deyince...

27 Mayıs’la 12 Mart ve 12 Eylül faşist darbelerini aynı kefeye koymak, ideolojik bir körlük değilse düpedüz cahilliktir. 27 Mayıs Hürriyet ve Anayasa Bayramı’nı 12 Eylül darbecilerinin kaldırması bile durumu açıklamaya yetiyor aslında.

27 Mayıs’ı salt biçimsel yönüyle değil, asıl olarak ülkemize kazandırdığı kurumlar ve değerler yönünden ele almak gerekir. Kaldı ki 27 Mayıs hareketi, biçimsel açıdan da klasik askeri darbelerden farklı olarak Genelkurmay hiyerarşisi ve de emir- komuta zinciri içinde değil, alt rütbeli subaylar tarafından, yani aşağıdan yukarıya doğru, deyim yerindeyse “kelle koltukta” yapılmıştır. Bu yönüyle daha çok Portekiz’deki “Karanfil Devrimi” ne benzemektedir.

Ama Portekiz’de ülkeyi Salazar diktatörlüğünden kurtararak demokrasiye kavuşturan bu harekete kimse aşağılayıcı anlamda “darbe”’ demiyor. Çünkü siyasal bir hareketin niteliğini, o hareketin biçimi değil içeriği belirler. Toplumsal devrimler de son çözümlemede “zor”a dayanır ve güç kullanılarak gerçekleştirilir. Marx’ın, “Zor, devrimin ebesidir” sözünü anımsayın.

27 Mayıs’ı küçümseyen bugünkü liberallerin ana-babaları, zamanında 27 Mayıs’a selam durmuşlardır. Hayatta olanların durumu da farklı değildir. Sözde “darbe karşıtları”nın geçmişte yazdıkları, gazete koleksiyonlarında duruyor. 27 Mayıs’ın bir de sanata ve yazına yansımaları var. Başta Attilâ İlhan olmak üzere, Fazıl Hüsnü Dağlarca’dan Cemal Süreya’ya dek, ülkemizde 27 Mayıs’ı yücelten şiirler yazmamış ozan yok gibidir.

27 Mayıs’ın sonuçları, bu devinimi gerçekleştirenlerin dünya görüşünün çok ötesine taşmıştır. Toplumsal savaşımın diyalektiği ve dinamikleri, 27 Mayıs’çıların ufkunu ‘’ fersah fersah ‘’ aşmıştır.

1960 sonrası Türkiye’de sosyalist düşüncenin yeniden yeşerip kök salması rastlantı değildir. Kişisel olarak ben de kendimi o siyasal iklimin bir ürünü olarak görmekteyim.

27 Mayıs’ın “sosyalizme açık” anayasası olmasaydı, 13 Şubat 1961 tarihinde Türkiye İşçi Partisi kurulamaz ve 1965 seçimlerinde Meclis’e 15 sosyalist milletvekili giremezdi.

Türkiye tarihinin gördüğü en demokratik anayasa, çift Meclis, tüm çalışanlara (yalnız işçilere değil!) sendika kurma ve grevli toplusözleşme hakkı ve daha pek çok demokratik kazanım, 27 Mayıs hareketinin sonucudur.

Ne yazık ki ardından gelen faşist darbeler, bu kazanımlarımızın çoğunu geri almıştır.

Liberal rüzgârlar dindikten sonra, 27 Mayıs Hareketi’nin ülkemiz toplumsal tarihindeki yeri daha nesnel biçimde değerlendirilecek ve ilerici / devrimci / sol / sosyalist düşünceye katkısı saygıyla anılacaktır.

Yorumlar (0)
17
parçalı bulutlu
banner17
Günün Karikatürü Tümü
Günün Anketi Tümü
Bergama İl Olmalı mı?
Bergama İl Olmalı mı?
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13

Gelişmelerden Haberdar Olun

@