21.02.2021, 18:30

Tricontinental’den Yeni Bülten; Daha Nereye Kadar…?

Tricontinental’in adı, daha önce birkaç kez daha geçti. Havana merkezlidir. Logosunun, El Lissitzky’nin, kırmızı bir okun beyaz bir küreyi deldiği meşhur “Beat the Whites with the Red Wedge” eserinin sadeleştirilmiş bir revizyonu olması, enstitü hakkında daha açık fikir verebilir. Çin sempatisini görmezden gelirsek belki de var olan en açık, ilkeli ve köklerine bağlı (muhafazakâr değil, dönmeyen) Marksist enstitüdür.

Bu enstitü, her hafta bir haber bülteni, her ay da bültenlerden biraz daha uzun bir dosya yayınlar. Dosyalar ve bültenler, çoğunlukla Güney ve Kuzey Amerika’nın sorunlarına odaklıdır, fakat bu ayın bülteni biraz daha genel. Başlığı da "Çağımızın Üç Irkçılığı; Para, İlaç, Yiyecek"

Zaten kısacık bir bülten bu (1). İlk 4, 5 paragraf da, hastalığın sosyal ve ekonomik yaşama etkisiyle ilgili daha önce defalarca kez kulağımıza çalınan şeyleri tekrar etmiş. Yazının ortasına doğru, bazı iktisadi verilerin yazılı olduğu bir paragraf var;

"Yatırım Irkçılığı; Gelişmekte olan ülkelerin dış borcu 11 trilyon doların üzerinde. Borç ödemelerinin bu takvim yılının sonuna kadar yaklaşık 4 trilyon doları bulacağı tahmin ediliyor. Geçen yıl, altmış dört ülke sağlık hizmetlerinden çok borç ödemeye para harcadı. Çeşitli çok taraflı kuruluşların küçük bir desteğiyle, borç servisinin askıya alınması hakkında mütevazı konuşmalar yapıldı.

Borcun askıya alınmasına ilişkin bu konuşmada IMF’nin devletlere, faiz oranları düşük olduğu için IMF’den daha fazla borç almaya yönelik emri (2), bize şu soruyu sorduruyor; "Neden sadece sermayedarlarınızın yasadışı vergi cennetlerinde bulundurduğu 37 trilyon doları, küresel dolaşıma dahil edip dış borçları iptal etmiyorsunuz?" Borç iptalini tanımlamak için sıklıkla kullanılan kelime "affetme"dir.

Bununla birlikte bu borç, sömürgecilik, hırsızlık ve talanla dolu uzun bir tarihin sonucu olduğu için bu borçlar affedilemez. Daha zengin ülkeler yüzde sıfıra kadar inen faiz oranlarında borç alabilirken, gelişmekte olan ülkelere tefeciliğe varan faizlerle borçlar yükleniyor. Bu ülkeler, COVID-19 enfeksiyonu zincirini kırmaya hizmet etmesi gereken değerli fonları, korkunç borçlarını ödemeleri için kullanmaları gerekirken, (daha fazla borç altına giriyorlar)."

Bu analizlerin gelişmiş yahut az gelişmiş ülkelere değil, gelişmekte olan ülkelere odaklanmasına dikkat etmeli, zira bu başlık, bizim de içinde bulunduğumuz kategoriyi temsil ediyor.

"Tıbbi Irkçılık; DSÖ Genel Müdürü Tedros Adhanom Ghebreyesus, geçtiğimiz günlerde Dünya’nın "felaketle sonuçlanacak bir ahlaki başarısızlığın" eşiğinde olduğunu söyledi. Kapitalist projeye damgasını vuran aşı milliyetçiliğinden ve aşı istifçiliğinden bahsediyordu. Kuzey Atlantik'teki ülkeler (Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve birçok Avrupa devleti), Hindistan ve Güney Afrika'nın, Dünya Ticaret Örgütü’ne yaptıkları çağrıyı, yani aşıya ilişkin fikri mülkiyet kurallarını askıya alma çağrısını reddetti. Bu Kuzey devletleri, aşı istifleme politikalarının etkisiyle COVAX projesine yeterli kaynağı ayırmadıkları için, gelişmekte olan ülkelerdeki pek çok insan 2024'ten önce aşı yüzü göremeyecek."

Dünya Sağlık Örgütü'nün COVAX programı, Dünya’nın dört bir yanındaki yoksul ve orta gelirli ülkelerdeki insanları koronavirüse karşı aşılamayı hedefleyen küresel programdır. Çoğunlukla Afrika, Asya ve Latin Amerika'da olmak üzere 91 yoksul ve orta gelirli ülkedeki en savunmasız kişilerin %20'sine, 2021 sonuna kadar en az 2 milyar aşı dozu sunmayı hedefliyordu.

COVAX, gelecek yıl yoksul ülkelerdeki insanların en az %20'sini aşılama hedefine ulaşmak için, halihazırda topladığı 2,1 milyar dolara ek olarak 4,9 milyar dolara ihtiyacı olduğunu söylüyordu (3), ve tahmin edileceği gibi COVAX, yatırımcı ülkelerin ve sermayedarların para fetişizminden dolayı bu amaca ulaşma yolunda, şu an olması gereken yerin gerisinde kaldı.

"Bu tür aşı milliyetçiliği ile Kübalı ve Çinli doktorların sergilediği sosyalist enternasyonalizm arasında büyük bir ayrım var. Küba’nın Henry Reeve Uluslararası Tıp Tugayı’na 2021 Nobel Barış Ödülü verilmesinin desteklenmesi bu nedenledir."

Henry Reeve Sağlık Tugayı, 2005 yılında ABD’nin Güney eyaletlerini şiddetli şekilde vuran Katrina Kasırgası’ndan sonra, ABD’ye yardım amacıyla kurulmuştu. ABD ne yurttaşlarını kasırga bölgesinden uzaklaştırabilmiş ne de afet sonrası yardım ve sağlık hizmeti ulaştırabilmişti. Küba, kasırgadan saatler sonra komşusuna gerekli donanımla sağlık ekipleri gönderme teklifinde bulundu ve aralarında çeşitli alanlarda uzmanların bulunduğu 1586 sağlık çalışanı komşu halka yardıma gitmek üzere bir araya geldi. Ancak ABD, Küba’nın yardım teklifine olumlu dönüş yapmadı ve Kübalı ekipler kasırganın yaralarını sarmak üzere ABD’ye ulaşamadı (5).  

Tugay, varlığını devam ettirdi. Amerika, yıllar sonra, en kalabalık eyalet Kaliforniya'nın başkenti Sacramento'da Belediye ve Kent Konseyi’nın, Küba'nın sağlık hizmetlerine erişimine yönelik kısıtlamaların kaldırılmasını talep eden önergeyi oybirliğiyle kabul etmesiyle bir kez daha tükürdüğünü yaladı. Sacramento, sadece bu yıl benzer önergelerin kabul edildiği ABD'deki 7. kentti. Önergede ayrıca, Küba'nın 2005'te Dünya Sağlık Örgütü tarafından biyoteknolojide lider ülkeler arasında sayıldığı kaydedildi. Öte yandan ABD'nin ülkeye uyguladığı abluka nedeniyle ABD'lilerin Küba'nın halk sağlığı ve pandemiyle mücadeledeki uzmanlığından yararlanamadığı belirtildi. Sacramento Belediye ve Kent Konseyi, pandemiyle mücadele için Küba'ya yönelik seyahat kısıtlamalarının kaldırılmasını da talep etti. Nobel Ödülü'ne de aday gösterilen Henry Reeve Tugayı, Kovid-19'la mücadele amacıyla 39 ülkeye 3700'ü aşkın sağlık görevlisi göndermişti (6).

"Gıda Irkçılığı; 2005'ten 2014'e kadar azalma eğilimi gösteren (7) Dünya’da açlık, o zamandan beri artmaya başladı. Dünyadaki açlık şimdi 2010 yılı seviyelerinde. BM Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) 2020 gıda güvensizliği raporu (8), aç insan sayısının 2030 yılına kadar 840 milyonu aşacağını söylüyor. Ancak bu tahmin çok iyimser. İnsanlara sunulan gıda miktarının ve kalitesinin azalması, 2 milyar insanı etkiledi (küresel nüfusun% 26'sı). Nüfusun bu büyük kesimi açlık çekti ve 2019'da besleyici ve yeterli gıdaya düzenli erişimleri yoktu. Bu veriler, salgından önceki 2019 yılına ait. BM'nin Dünya Gıda Programı, salgın kontrol altına alınmadan aç insan sayısının ikiye katlanabileceğini söylüyor (9).

Pandemi bir seçenek olabilir, ancak seçkinlerin gözlerini açacağı için değil. Bankaları desteklemek  için para akıtıyorlar. Bu onların motivasyonudur. Borcu iptal etmeyecek, bir halk aşısı üretmeyecek veya çiftçiler ve tarım işçileriyle beraber gıda sistemlerinin sağlam olmasını sağlamayacaklar.

Pandeminin özellikle Güney yarım küredeki işçiler ve köylüler üzerindeki olumsuz etkisi, çokuluslu şirketlerin pazarlık gücünü güçlendiren ücret deflasyonunu derinleştirme eğilimine sahip. Ancak yaşam koşullarının tahammül sınırlarını aşan bir bozulma, şiddetli bir dirençle karşılanır.

Hintli tarım işçilerinin ve çiftçilerin isyanı, Kenyalı ve Perulu sağlık işçilerinin grevi, Haiti ve Tunus'taki halkın genel protestoları, Brezilya hükümetinin pandemiyle baş edememesine karşı mücadeleler, Arjantin'de kürtajın yasallaştırılması… Bunlar Hegel'in, Tinin Görüngübilimi'nde 'ciddiyet, acı çekme, sabır ve olumsuzun emeği' olarak adlandırdığı halk ayaklanmalarının ana hatlarıdır. Örgütler tarafından sürdürülen bu mücadeleler, işçi sınıfının ve köylülerin güvenini ve gücünü inşa eden bu hareketler, gündemi ileriye taşıyacak olan emektir.

Elitler, koronavirüsün yarattığı olağanüstü durum bir kenara, kapitalizmin yarattığı sıradan krizleri çözme yeteneğine bile sahip değiller. Yukarıdaki hareketler işte burada devreye giriyor. Bu salgından bir seçenek yaratmak için gündemi ileriye taşıyorlar; ama bunun ötesinde, kapitalizmin zavallılığından…”

-----------------------------------------------------------------------

1. https://www.thetricontinental.org/newsletterissue/6-three-apartheids/

2. https://www.imf.org/en/News/Articles/2020/04/15/tr041520-transcript-of-imf-md-kristalina-georgieva-opening-press-conference-2020-spring-meetings

3. https://www.reuters.com/article/health-coronavirus-who-vaccines-exclusiv/exclusive-who-vaccine-scheme-risks-failure-leaving-poor-countries-no-covid-shots-until-2024-idUSKBN28Q1LF

4. https://www.un.org/en/sections/issues-depth/food/

5. https://sol.org.tr/haber/nobel-baris-odulu-adayi-kuba-henry-reeve-tugayi-kimdir-10506

6. https://www.indyturk.com/node/271386/d%C3%BCnya/abd%E2%80%99nin-en-b%C3%BCy%C3%BCk-eyaletinin-ba%C5%9Fkenti-kovid-19la-m%C3%BCcadelede-k%C3%BCba%E2%80%99n%C4%B1n-uzmanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1na

7. https://www.un.org/en/sections/issues-depth/food/

8.

9. https://www.wfp.org/news/covid-19-will-double-number-people-facing-food-crises-unless-swift-action-taken

Yorumlar (0)
17
parçalı bulutlu
banner17
Günün Karikatürü Tümü
Günün Anketi Tümü
Bergama İl Olmalı mı?
Bergama İl Olmalı mı?
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13

Gelişmelerden Haberdar Olun

@