19.11.2022, 12:50

Devrimci şiirimizin yüzakı şair: "Enver Gökçe"

Atilla Köprülüoğlu

Atilla Köprülüoğlu

Araştırmacı Yazar Mehmet Ergün’ün deyişiyle “Türkçemizin büyük ustası, devrimci şiirimizin yüzakı”dır Enver Gökçe.

Ali Ekber Ataş’ın derlediği kitapta (Doğumunun 100. Yılında Enver Gökçe’ye Armağan)

Enver Gökçe’nin şiiri şöyle anlatılır: “Yüksek ruhludur. Memleket kokusunu, özgürlük hissini duyumsatması bu çoğalan özelliğiyle sağlar.”

Eleştirmenlere göre;

"Gerçekten de 1940 Kuşağının çok az yazıp yayınlama olanağı bulabilmiş bu kendine özgü ozanı, tüm şiirlerini yalın halk diline, türkü söyleyişine dayandırmıştır.(…) Yüzyıllardan süzülerek gelen türkülerdeki gibi kullanışındaki titizlik ve ustalık yatmaktadır. Geleneksel değerlerden yararlanarak, güncel olanı verirken evrensel değerlere açılmaya çalışmıştır.”

***

1951 Tevkifatı'nda gözaltına alındığı Sansaryan Han'da ağır işkenceler görmüştür. Toplam yedi yıl hapis yatmıştır, iki yıl da sürgünde yaşamıştır.

"Kimseye eyvallahı olmayan şair" diye de tanımlar onu arkadaşları.

Çektiği onca eziyete, yaşadığı acılara karşın yaşamı boyunca hiç eğilip bükülmemiş bir kişiliktir.

Bakınız; "Hastir Lan" şiiri...

"Ben gider oldum

kardaşlar.

Ve de

kız kardaşlar,

Ben gider oldum,

Gayri

Haram bana

Bu toprak damlar

Bu ağaçlar,

Bu taşlar bana.

Apat dediğin

Şişirilmiş oto lastiği

Ve bir kaç

Tahtadan ibaret

Bir saldır.

Suda yüzer.

Oğul, uşak, bir de karım

Kurt bana

Hastir çeker

Kuş bana

Yılan bana

Hastir çeker

Çiyan bana

Lan kardaş

Bu nasıl yara

Kanar her yerimden.

Döğülmüşüm

Söğülmüşüm

Koğulmuş.

Siktir çekilmişim yani

Kendi öz yurdumda.

Bir meri keklik gibi

Çeker giderim"

***                                                                                                     

Madımak Katliamında kaybettiğimiz edebiyatçı ve eleştirmen Asım Bezirci’nin Enver Gökçe ile ilgili bir yazısında şu ifadeleri 

kullanmıştır;

"Gökçe’nin şiirleri eskimez. Birkaç nedeni vardır.

O, topluma, yaşadığı

ülkenin gerçeklerine geleceğin gözüyle, 

devrimci bir görüşle

bakmış, çevresinde olup bitenlerin en özlü olanını, en temel olanını yakalayıp koymuştur şiirine. Ulusalla evrenseli, yerelle ulusalı birleştirmeyi başarması da bir başka nedendir eserlerinin eskimemesini sağlayan!"

Şair Nihat Behram da ne güzel anlatır şu yazısıyla Gökçe'yi;

"Öfkenin bir rengi varsa, Enver Gökçe'nin şiiri o renktedir. Zalime karşı duyulan kinin, haksızlığa karşı isyanın, mazluma karşı duyulan sorumluluğun, halka olan bağlılığın bir rengi varsa, Gökçe, şiirinin ışığını o renkten almıştır. Şiirinin tüm sözcükleri, tıpkı, gün gün acılar içinden süzülmüş yaşamı gibi, tek tek yaşam içinden süzülmüştür. Doğumdan ölüme dek, bir yanı doğulan yerde, bir yanı yeryüzünde bir yanı

acılarda, bir yanı 

başkaldırılarda olmanın bir rengi varsa, Gökçe'nin

yaşamı da, şiirleri de, gün gün, sözcük sözcük o renktedir.

Acı işlidir. Kurşun dişlidir.

Yaralıdır.

Öfkelidir.

Hem kendi köyünce

ilgili, hem yeryüzünce bilgilidir. Bedeli canla ödenmiş şiirlerdir..."

***

19 Kasım 1981'de, yani bugün

Enver Gökçe, "acısı bin misline katlanmış yüreğiyle,

yalnızlık içinde", sessizce ayrılmıştı aramızdan.

Onu çok sevdiğim şiiri "Görüş Günü"nden dizelerle anıyorum;

"Bugün görüş günümüz

Dost kardeş bir arada

Telden tele 

Mendil salla el salla

Merhaba!"

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi
Şadan Gökovalı
Şadan Gökovalı
Bergama Aydınlığı
01 Ağustos 2019
Özgür Duygu Durgun
Özgür Duygu Durgun
"Gavur Mahallesi", Hafıza ve Sanat
19 Kasım 2022
Yorumlar (0)
17
parçalı bulutlu
banner17
Günün Karikatürü Tümü
Hala bi lira! - Murat Solmaz
Günün Anketi Tümü
Bergama İl Olmalı mı?
Bergama İl Olmalı mı?
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 93
2. Fenerbahçe 34 89
3. Trabzonspor 34 58
4. Başakşehir 34 52
5. Beşiktaş 34 51
6. Rizespor 34 51
7. Kasımpasa 34 49
8. Alanyaspor 34 48
9. Sivasspor 34 48
10. Antalyaspor 33 45
11. A.Demirspor 34 41
12. Kayserispor 34 40
13. Samsunspor 34 39
14. Ankaragücü 34 37
15. Konyaspor 34 36
16. Gaziantep FK 34 34
17. Karagümrük 33 33
18. Hatayspor 34 33
19. Pendikspor 34 30
20. İstanbulspor 34 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 32 72
2. Göztepe 32 66
3. Sakaryaspor 32 57
4. Kocaelispor 32 55
5. Ahlatçı Çorum FK 32 55
6. Bodrumspor 32 53
7. Boluspor 32 50
8. Bandırmaspor 32 47
9. Gençlerbirliği 32 47
10. Erzurumspor 32 44
11. Keçiörengücü 32 39
12. Manisa FK 32 37
13. Ümraniye 32 37
14. Şanlıurfaspor 32 34
15. Tuzlaspor 32 34
16. Adanaspor 32 33
17. Altay 32 15
18. Giresunspor 32 7
Takımlar O P
1. Arsenal 35 80
2. M.City 34 79
3. Liverpool 35 75
4. Aston Villa 35 67
5. Tottenham 33 60
6. M. United 34 54
7. Newcastle 34 53
8. West Ham United 35 49
9. Chelsea 33 48
10. Bournemouth 35 48
11. Wolves 35 46
12. Brighton 34 44
13. Fulham 35 43
14. Crystal Palace 35 40
15. Everton 35 36
16. Brentford 35 35
17. Nottingham Forest 35 26
18. Luton Town 35 25
19. Burnley 35 24
20. Sheffield United 35 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 33 84
2. Girona 33 71
3. Barcelona 32 70
4. Atletico Madrid 33 64
5. Athletic Bilbao 33 58
6. Real Sociedad 33 51
7. Real Betis 32 48
8. Valencia 32 47
9. Villarreal 33 45
10. Getafe 33 43
11. Osasuna 33 39
12. Deportivo Alaves 33 38
13. Sevilla 32 37
14. Las Palmas 33 37
15. Rayo Vallecano 33 34
16. Mallorca 33 32
17. Celta Vigo 33 31
18. Cadiz 33 26
19. Granada 33 21
20. Almeria 33 14

Gelişmelerden Haberdar Olun

@