21.01.2021, 12:05

Denizin Çağırışı'ndan Cemo'ya...

Muammer Toprakçı

Muammer Toprakçı

Yazar öğretmenlerimiz edebiyatımızda önemli bir yer tutarlar.
Onlardan birisi olan Kemal Bilbaşar'ı kaybedeli 38 yıl olmuş...

Benim ortaokula başlamamdan bir yıl önce, emekli olarak ayrılmış İzmir Karataş Ortaokul'undaki öğretmenliğinden. (Karataş'ın tam karşısındaki H.Ş.Eczacıbaşı'nda, Tarih öğretmenimizin kendisinden ve kitaplarından övgüyle sözedişini çok iyi hatırlıyorum.)

Üzülüyorum.
Niçin?
Kemal Bilbaşar, yazdığı sayısız öykü ve romanlarına karşın az bilinen değerlerimizden.

Oysa 'Denizin Çağırışı'nı ilk okuduğumda çarpılmıştım.
Tamam, Dostoyevski'nin 'Yeraltından Notlar'ı ile karşılaştırmayayım,
haydi Oğuz Atay'ın 'Tutunamayanlar'ını da bir kenara koyayım ama yorumcuların üzerinde birleştikleri nokta, 'Denizin Çağırışı'nın edebiyatımızdaki ilk 'varoluşçu' roman olması...
(Yazar, romanın sonuna bitiş tarihini düşmüş:
17.09.1941 Karantina-İZMİR)

Romanın kahramanı öğretmen, kendi içinde kendini aramaktadır.
5 yıldır çalıştığı kasabada iç sıkıntısıyla boğuşmaktadır.
Birey olarak varoluşunun nasıl farkına varacak,
içinde debelendiğini bu boğuntudan nasıl kurtulacaktır?
Kasabanın yoz dedikoducu ortamından kurtulmak için, yaşadığı han odasında, kitaplara sığınsa da içindeki zifiri karanlığı nasıl aydınlığa çıkaracaktır?
Kasabanın doktoru yetişir imdadına ve;
"Git kardeşim" der. "Kurtul buradan. Ben geç kaldım, yapamadım. Bari sen becer ve git..."
Ve bir gece karanlığında trenden indiğinde, İzmir Basmane Gar'ında bulur kendini.

(Küçükken Basmane'de, oteller sokağında bir sabahçı kahvesinde çalışıp, civardaki otel ve pavyonlara çay-kahve dağıtırdım. Belki de romanın beni ilk cezbeden yönü, romanın kahramanıyla aynı mekanı paylaşmam oldu.)

Ve Gar'dan bindiği faytonda sorar arabacı:
"Nereye çekeyim beyim?"
Yanıt romanın özüdür:
"Boşluğa..."

'Cemo' romanını ise edebiyat öğretmenim Behçet Necatigil tavsiye etmişti.
Okuduğumda, Dersim'den yola çıkarak (Dersim isyanı sırasında orada yedeksubay olarak askerliğini yapan Bilbaşar yöreyi çok iyi tanıyor) bölgede feodal düzenin getirdiği sıkıntıları, Anadolu insanının, kadınının mücadelesini şiirsel ve destansı bir dille anlatan bu romandan da çok etkilenmiştim.

Kemal Bilbaşar bu romanı ile, Türk Dil Kurumu Roman Ödülü'nü almıştı. (Büyük olasılıkla, Atıf Yılmaz yönetmenliğinde sinemaya uyarlanan ve Türkan Şoray ve Fikret Hakan'ın oynadığı filmi seyretmişsinizdir.)

Kemal Bilbaşar'ı yeniden okumanızı önererek, aramızdan ayrılışının 38.yılında, değerli öğretmen yazarımızı sevgi ve saygıyla anıyorum.

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi
Şadan Gökovalı
Şadan Gökovalı
Bergama Aydınlığı
01 Ağustos 2019
Avram Ventura
Avram Ventura
Komşuluk
27 Nisan 2022
Yorumlar (0)
17
parçalı bulutlu
banner17
Günün Karikatürü Tümü
Hala bi lira! - Murat Solmaz
Günün Anketi Tümü
Bergama İl Olmalı mı?
Bergama İl Olmalı mı?
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 35 96
2. Fenerbahçe 34 89
3. Trabzonspor 35 58
4. Başakşehir 35 55
5. Beşiktaş 35 54
6. Alanyaspor 35 49
7. Kasımpasa 35 49
8. Rizespor 35 49
9. Sivasspor 35 48
10. Antalyaspor 34 45
11. A.Demirspor 35 44
12. Samsunspor 35 42
13. Kayserispor 35 41
14. Ankaragücü 35 39
15. Karagümrük 35 37
16. Konyaspor 34 36
17. Gaziantep FK 35 35
18. Hatayspor 35 34
19. Pendikspor 34 30
20. İstanbulspor 35 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 33 72
2. Göztepe 33 69
3. Sakaryaspor 33 57
4. Bodrumspor 33 56
5. Ahlatçı Çorum FK 33 56
6. Kocaelispor 33 55
7. Bandırmaspor 33 50
8. Boluspor 33 50
9. Gençlerbirliği 33 50
10. Erzurumspor 33 44
11. Manisa FK 33 40
12. Ümraniye 33 40
13. Keçiörengücü 33 39
14. Tuzlaspor 33 37
15. Adanaspor 33 36
16. Şanlıurfaspor 33 35
17. Altay 33 9
18. Giresunspor 33 7
Takımlar O P
1. Arsenal 36 83
2. M.City 35 82
3. Liverpool 36 78
4. Aston Villa 36 67
5. Tottenham 35 60
6. Newcastle 35 56
7. Chelsea 35 54
8. M. United 34 54
9. West Ham United 36 49
10. Bournemouth 36 48
11. Brighton 35 47
12. Wolves 36 46
13. Fulham 36 44
14. Crystal Palace 35 40
15. Everton 36 37
16. Brentford 36 36
17. Nottingham Forest 36 29
18. Luton Town 36 26
19. Burnley 36 24
20. Sheffield United 36 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 34 87
2. Girona 34 74
3. Barcelona 34 73
4. Atletico Madrid 34 67
5. Athletic Bilbao 34 61
6. Real Sociedad 34 54
7. Real Betis 34 52
8. Valencia 34 47
9. Villarreal 34 45
10. Getafe 34 43
11. Deportivo Alaves 34 41
12. Sevilla 34 41
13. Osasuna 34 39
14. Las Palmas 34 37
15. Celta Vigo 34 34
16. Rayo Vallecano 34 34
17. Mallorca 34 32
18. Cadiz 34 26
19. Granada 34 21
20. Almeria 34 17

Gelişmelerden Haberdar Olun

@