08.05.2022, 14:32

Dikili'de bir eğitim çınarı; Tahsin Yücel'den 96. yaşında yeni kitap!

96 yaşına rağmen dimdik duruşu ve berrak zihniyle üretmeye devam ediyor eğitimci, yazar Tahsin Yücel. 1938'de ilkokulu, 1944'te Çifteler Köy Enstitüsü'nü, 1947'de Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü'nü bitiren; Zonguldak'ta gezici başöğretmenlik ve denetmenlik yapan; Kütahya köylerinde ilkokul öğretmenliği, Isparta Gönen İlköğretmen Okulu'nda tarım öğretmenliği, İzmir Buca ve Bornova ortaokullarında fen bilgisi öğretmenliği görevlerinde bulunan Yücel, 1973'te emekli olup hayatını yazmaya adıyor. Öğrenciler için ders, yardımcı ders ve kaynak kitaplar yazıyor. Dikili'de yaşayan Yücel, 2000'den bu yana araştırma kitapları ve belge-roman ve kurgu -roman yazmaya adadığı hayatında tam 33 kitaba imza atıyor. Yücel'in ''Her Yönüyle Köy Enstitüleri'' başlıklı 34. kitabı ise Köy Enstitüleri'nin 82. kuruluş yılı olan 2022'de okurlarla buluştu.

1954'te kapatılmasına karşın bugün hala gündemde olan Köy Enstitüleri'ni her yönüyle inceleyen bu önemli kitapta Köy Enstitüleri'nin önerdiği eğitim sistemi, eğitim yöntemleri, eğitim ilkeleri, ders dışı etkinlikleri, güzel sanatlar çalışmaları, demokrasi bilinci, 46 seçimleri sonrası değişen siyasi iklim ve Köy Enstitüleri'nin kapatılışı titizlikle hazırlanmış bir araştırma sonucu karşımıza çıkıyor.

Tahsin Yücel, Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Yayınları tarafından yayımlanan kitabında Köy Enstitüleri'nin hangi sosyo-kültürel koşullarda kurulduğunu da anımsatıyor. Cumhuriyet'in kuruluş yıllarında Türkiye'de nüfusun yüzde 93'ü okuryazar değil; 40 bin köyün 37 bininde okul bile yok. 1936'da eğitmen kurslarıyla Köy Enstitüleri'ne uzanan yeni bir eğitim girişimi başlatılıyor ve bu girişim sonucunda köy okulları, köy bölge okulları, Köy Enstitüleri ve Yüksek Köy Enstitüsü'nde oluşan bir eğitim düzeni oluşturuluyor. Amaç, köylerin tümüne kısa sürede ilköğretim sağlamak, köylerde çalışacak öğretmenler yetiştirmek ve burada verilen eğitimi iş hayatında kullanılabilir hale getirmek.Köy Enstitüleri'nde köy sağlık memurları yetiştirildiğine dikkat çeken Tahsin Yücel, kapatılmasaydı bu kurumlardan köy tarım memurlarının da yetişmiş olacağını belirtiyor.

Köy Enstitüleri, bugün izlenen eğitim politikaları gibi, öyle bir gecede plansız programsız kurulmuyor. Dönemin Milli Eğitim Bakanlığı önce dönemin pilot uygulamaları sayılabilecek Eğitmen Kursları ve Köy Öğretmen Okulu deneyimleriyle yola çıkıyor. Bu deneyimlerin sonuçları başarılı olduğundan yola Köy Enstitüleri fikriyle devam ediliyor. Milli Eğitim Bakanları Saffet Arıkan, Hasan Ali Yücel projenin yasalaşması, yürütülmesi süreçlerinde çok büyük katkı sunuyor. 1935-1946 döneminde İlköğretim Genel Müdürü olarak görev yapan İsmail Hakkı Tonguç ise ''Köyü tanımayan okumuşların köye gidip kalkındırması sağlanamaz, köyün içinden çıkan okumuşların yardımıyla köy canlanır; canlanan köylü kendi kendine kalkınır'' görüşüyle Köy Enstitüleri'nin kurulması ve gelişmesi için en büyük emek veren isim.

Tahsin Yücel'in kitabının izinde Köy Enstitüleri'nin 17 yıllık yolculuğuna tanıklık ederken bu okulların Türkiye için ne büyük bir şans olduğunu bir kez daha anlıyoruz. 1937-1948 döneminde İzmir'den (Kızılçullu), Diyarbakır'a (Dicle), Trabzon'dan (Beşikdüzü) Ankara'ya (Hasanoğlan), tam 21 ilde kurulan okullarda kültür, tarım -ziraat ve teknik konularında verilen derslerle, eğitim fırsatından yoksun köy çocukları, temel müfredat bilgilerinin yanı sıra kültür birikimiyle donanmış, doğaya ve sosyal çevrelerine duyarlı, ekmeğini tam anlamıyla taştan çıkaran, tüketim değil üretime odaklı, başta kendine ve topluma yararlı bireylere dönüşüyor.

Kendisi de Köy Enstitüsü mezunu olan Tahsin Yücel, öğrencisi olduğu Çifteler Köy Enstitüsü'ndeki deneyimlerini anlatırken, yakın köylerdeki halkla kurulan ilişkilere ve yardımlaşma bilincine değiniyor. Ulusal bayramlar veya 17 Nisan Köy Enstitüleri kuruluş yıldönümü törenleri gibi etkinlikler yerel halkla kurulan ilişkileri daha da güçlendirirken bu etkinliklere köylüler katılıyor, okul kooperatifinden alışveriş ediyor, enstitüde yetiştirilen hayvanlardan veya tarım ürünlerinden yararlanabiliyor. Tahsin Yücel, kimsesi olmayan yoksul bir göçmen kadın için, imece usulu ile temelden bir kerpiç ev inşa ettiklerini de anlatıyor kitabında.

''Köy Enstitüsü öğrencilerinin öğretmenlik bilgisi derslerinde uygulama yapmaları için her Köy Enstitüsü'nde bir uygulama ilkokulu bulunması gerekiyordu. Yapı Kolu planını hazırlardı. Hep birlikte, kendi emeğimizle binayı yaptık; bahçesinde oyun alanını, çiçekliğini, meyve ağacı, sebze ve fide yetiştirilecek bölümlerini, gübreliğini, kümes yerini ayırdık. Tarım alanlarının toprağını ekime hazırladık''.

Sadece tarım ve ziraat ile değil, kültür ve sanat etkinlikleriyle de çağı yakalayan gençler yetiştirme idealini uygulamaya geçiren Köy Enstitüleri'ndeki sosyal-kültürel hayatı şöyle anlatıyor Yücel; ''Bir gün edebiyat öğretmenimiz Dr. Sabahattin Eyuboğlu, Ankara'daki yazar ve şairlerin bazılarını Yüksek Köy Enstitüsü'ne getirdi. Gelenlerden Yaşar Kemal, Cahit Külebi, Necati Cumalı, Orhan Veli, Cahit Sıtkı ve Mehmet Kemal'i anımsıyorum. Yazarlarla akşam geç saatlere kadar süren bir edebiyat söyleşisi yaptık''.

1946 seçimleri Köy Enstitüleri'nin 1954'te kapanma ile sonlanacak kısa yolculuğunun dönüm noktasını oluşturuyor Seçimlerle birlikte siyasi iklim değişiyor. Türkiye'deki sağ zihniyetli sol en büyük zararı maalesef bu ülkenin idealist insanlarına veriyor. Dönemin gazeteleri bir zamanlar övgüyle yaklaştıkları Köy Enstitüleri'ne yönelik tavırlarını 180 derece değiştiriyor. Basında Köy Enstitüleri'ni karalayan haberler çoğalmaya başlıyor.

Seçimlerden sonra hükümeti Recep Peker başkanlığında CHP'nin sağ kanadından isimler kuruyor. Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel istifa ediyor. Köy Enstitüleri'nin kurucusu İsmail Hakkı Tonguç görevinden alınıp lise resim öğretmenliğine atanıyor.İdealist öğretmenlerin yerine ''milliyetçi'' eğilimleri ile tanınan, ''Biz buraları ıslah etmeye geldik'' diyenler enstitü kadrolarına atanıyor. Gerisi bilindik bir hikaye. Komünistlik suçlamaları başlıyor, enstitülere sık sık bakanlık müfettişleri yollanarak soruşturmalar yapılıyor. Köy Enstitüsü'nde öğrenim gören gençlere Hasan Ali Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç'un komünist olduğunu telkin eden öğretmenler türüyor. Öğrencilerin kitapları komünist propagandaya dair iz bulmak üzere didik didik aranıyor.

Herşeye rağmen, 1936-1953 yılları arasında Köy Enstitüleri'nden toplam 27.850 mezun yetişiyor. Sağlık kollarından 1943-1951 döneminde yetişen köy sağlık memuru sayısı ise toplam 1599. Köy Enstitüsü çıkışlıların arasında çok sayıda edebiyat, bilim, sanat ve siyaset insanı bulunuyor. Tahsin Yücel'in ifadesiyle, ''Köylerde saklı bu yetenekli kişileri Köy Enstitüleri ortaya çıkardı. Bunlar Köy Enstitüleri'nin öğrencilerine nitelikli eğitim verdiğinin açık göstergesidir. Köy Enstitüleri kapatılmasaydı, planlanan sayıda öğretmen ve sağlık memuru yetişseydi , köylerde saklı yeteneklerin hepsi ortaya çıkardı. 1940 yılında TBMM'de Köy Enstitüleri yasası görüşülürken, Hasan Ali Yücel'in 'Türk vatanının dağlarında, kırlarında, hatta en ıssız yerlerinde, kendi başına açılıp solan çiçek bırakmayacağız' sözü gerçekleşirdi''.

Eğitmen, yazar Tahsin Yücel de işte bu eşsiz eğitim projesi sayesinde bugün 96 yaşında tek başına, dimdik ayakta duruyor. Araştırmaktan ve üretmekten hiç vazgeçmiyor. Bu bile başlı başına bir Köy Enstitüsü mucizesi değil mi?

Yorumlar (10)
Kadir Uludağ 3 yıl önce
Tahsin öğretmenimizi kutluyorum. Ancak şunu özellikle belirtmek isterim; Tahsin öğretmenin çalışmalarını ve köy enstitüleri ile ilgili olayları anlatan bu yazı o kadar güzel ve akıcı hazirlanmış ki, bir çırpıda okudum. Özgür Duygu Durgun
Hanımefendiyi yürekten kutluyorum
Duygu 3 yıl önce
Çok teşekkürler Kadir Bey.
Tuncel Altınköprü 3 yıl önce
Sevgili Tahsin hocam... Emeklerinize sağlık. Bize rol modelsiniz. Sizin gibi verimli ve yararlı olabilmek tüm amaç ve gayemiz. İyi ki varsınız. Allah'a emanet olun.
Hüseyin Oşafoğlu 3 yıl önce
Suphi K. Ortaokulunda tarım dersi öğretmenimi. Saygılarımla.
Serpin Dalar 3 yıl önce
Sevgili TAHSİN AMCA Dikilide Sizi tanıma şerefine nail olmustum...Yazilanları coşkuyla gözlerim dolu dolu okudum.Maalesef sizin gibi ÇINARLAR kalmadı artık...Sizi cani gönülden kutluyorum.Kitabınızı mutlaka okumak istiyorum.Size Saygı ve Selamlarımı gönderiyorum...❤
Kemal 3 yıl önce
İyi ki varsınız...
Hüseyin Bilir 3 yıl önce
Köy enstitüsünde yaşayan canlı mucizevi örneği hala heyecanlı hala üretken kayınpederin olduğu için gururluyum.
Sevgiler
Ali Gök 3 yıl önce
Tahsin Yücel. Köy Enstitülü bir aydın. Ben de Aksu Köy Enstitüsü kurucu öğretmenlerinden, Yapıcılık Öğretmeni Durmuş Gök'ün 1946 yılında Aksu'da doğan ilk oğluyum. İstanbul ve Dikili'de yaşıyorum. Y. Mimar olarak sonlandırdığım aktif çalışma hayatımı şiir, öykü ve roman yazınları ile sürdürüyorum. 2016 yılından beri sevgili rahmetli babamın çocukluğundan ölümüne kadarki yaşamını konu eden Söğüt Dalından Düdük adını verdiğim üçleme bir anı roman yazmakla meşgulüm. Üçleme kitaplarımın basım, yayın ve dağıtımı ile ilgilenecek bir yayınevi arayışındayım.
Kamuran Semra Eren Ayık 3 yıl önce
Tahsin öğretmenimizin ömrü örnek bir ömür...Bir insan ömrünü neye vermesinin güzel yanıtlarından biri...Ancak bu ömrü yazan Duygu Durgun kızımızı da kutluyorum toplumsal farkindalığından dolayı
Bütün Yorumları Görmek İçin Tıklayın
12
parçalı az bulutlu
banner17
Günün Karikatürü Tümü
Günün Anketi Tümü
Bergama İl Olmalı mı?
Bergama İl Olmalı mı?
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 89
2. Fenerbahçe 34 81
3. Samsunspor 34 60
4. Beşiktaş 34 59
5. Başakşehir 34 54
6. Eyüpspor 35 50
7. Trabzonspor 34 47
8. Göztepe 34 47
9. Kasımpaşa 34 46
10. Konyaspor 34 46
11. Kayserispor 34 44
12. Antalyaspor 34 44
13. Gaziantep FK 34 43
14. Rizespor 34 43
15. Alanyaspor 34 39
16. Bodrum FK 34 36
17. Sivasspor 35 35
18. Hatayspor 34 23
19. A.Demirspor 34 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 38 72
2. Gençlerbirliği 38 68
3. Karagümrük 38 66
4. İstanbulspor 38 64
5. Bandırmaspor 38 64
6. Erzurumspor 38 64
7. Boluspor 38 61
8. Iğdır FK 38 58
9. Amed Sportif 38 57
10. Ahlatçı Çorum FK 38 54
11. Ümraniye 38 53
12. Esenler Erokspor 38 52
13. Sakaryaspor 38 51
14. Keçiörengücü 38 51
15. Manisa FK 38 48
16. Pendikspor 38 48
17. Ankaragücü 38 48
18. Şanlıurfaspor 38 40
19. Adanaspor 38 30
20. Yeni Malatyaspor 38 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 37 83
2. Arsenal 37 71
3. Newcastle 37 66
4. Chelsea 37 66
5. Aston Villa 37 66
6. M.City 36 65
7. N. Forest 37 65
8. Brighton 37 58
9. Brentford 37 55
10. Fulham 37 54
11. Bournemouth 36 53
12. C.Palace 36 49
13. Everton 37 45
14. Wolves 36 41
15. West Ham United 37 40
16. M. United 37 39
17. Tottenham 37 38
18. Leicester City 37 25
19. Ipswich Town 37 22
20. Southampton 37 12
Takımlar O P
1. Barcelona 37 85
2. Real Madrid 37 81
3. Atletico Madrid 37 73
4. Athletic Bilbao 37 70
5. Villarreal 37 67
6. Real Betis 37 59
7. Celta Vigo 37 52
8. Rayo Vallecano 37 51
9. Osasuna 37 51
10. Mallorca 37 47
11. Real Sociedad 37 46
12. Valencia 37 45
13. Getafe 37 42
14. Alaves 37 41
15. Girona 37 41
16. Sevilla 37 41
17. Espanyol 37 39
18. Leganes 37 37
19. Las Palmas 37 32
20. Real Valladolid 37 16

Gelişmelerden Haberdar Olun

@