22.04.2021, 15:44

Bir Film ve Kaçamadığımız Hatıralarımız…

Hatıralarımızdan ve dolayısıyla yaşadığımız geçmişten kaçabilir miyiz?

Çok zor.

Hayatımız çoğu kere hatırladıklarımız ile unuttuklarımız arasında gidip geliyor.

Değiştiğini, eskidiğini ve hatta yerinde olmadığını gördüğümüz şeyler bizi hüzne gark ediyor.

Gerçi Ahmet Hamdi Tanpınar, ‘sevdiğimiz şeyler bizimle birlikte değişir’ diyerek bunu doğal bir durum olarak sunuyor, ama insanın nesneyle kurduğu ilişki ve arada oluşan duygusal bağ işin o kadar da kolay olmadığını bize gösteriyor.

Yaşanan travmalar bunu bize gösteriyor.

Bizim gibi yer değiştirmeyi, bir yerden bir başka yere göç etmeyi yaşamının bir parçası haline getirmiş toplumlarda bu durum daha da vahim.

Düşünsenize, doğduğunuz ev size yabancı, çocukluğunuzun anılarına gittiğinizde her şey belleğinizden silinmiş, dönüp aradığınız hiçbir şey yerli yerinde değil!

Hatta yaşadığınız kent, o kentin parkları, kamusal mekânları o kadar sık değişiyor ki siz buna yetişemiyorsunuz.

Ve bunlar öyle uzun zaman aralığında olan şeyler değil, birkaç on yıla sığan aralıklar.

Hayıflanmanız biraz da buna.

2010 yılında İzmirli büyük yazar Tarık Dursun’la doğup, az bir süre yaşadığı Basmane’deki eve gittiğimizde bunu yaşamıştım.

Dönertaş Sebili’nden Kale’ye doğru çıkan ilk sağa dönen sokaktaydı ev.

Ev eski İzmir mimarisinin harika bir örneği ama kapılar pencereler sökülmüş, depo olarak kullanılan bir yer haline gelmişti. (Geçtiğimiz yıl uğradığımda ev artık çoktan savaşı kaybetmiş, yıkılmak için gün sayıyordu)

Tarık Dursun, o evin kapısına varmış, ellerini birkaç kez merdivenlere, pervazlara sürmüş, evin önündeki basamaklı merdivene çöküp kalmıştı. Kim bilir hangi anılar zihnine sökün etmişti…

Yüzündeki o hüzün gözyaşlarına karışmıştı.

**

Kadir İnanır’ın başrolünü oynadığı “Kapı” filmini izlediğimde bu sahne aklıma düştü.

Mardin’de yaşayan Süryani aile bildiğimiz baskılar nedeniyle Almanya’ya göç ediyor.

Yıllar sonra bu aile, kuyuda öldürülen oğullarının kemiklerini almaya geldiğinde evlerindeki eşyaların da talan edildiğini, alınıp satıldığını görür.

Bu eşyalardan biri var ki onun hatırası ayrıdır; o bir ceviz kapıdır ve baba bu kapıyı oğluyla birlikte yapmıştır.

İşte bu nedenle kapının bulunması yaşamsal bir konudur.

Baba, ceviz kapının peşine düşer.

Çünkü oğulun hatırası kapının nakışlarında, işlenen ahşapta, kokusundadır.

Kapının izi İstanbul’da bir antikacıda bulunur ve tekrar Mardin’e, yani, eve getirilir.

Bir baba, oğulla birlikte yapılan ve hatırası silinmeyen evin ceviz kapısı, baskıyla yerinden yurdundan edilen bir aile ve bu arada bir su kuyusunda öldürülen oğul..

İçinde bulunduğumuz yılların kadim acıları olsa gerek…

Sonuçta, en azından hatıralara sahip çıkılır; ölen oğulun kemikleri bulunur, ona bir mezar yapılır.

Babayla beraber yapılmış olan kapı tekrar getirilir.

Ama yaşanacak ev artık kalmamıştır.

Aile karar verir kapıyı da oğulun mezarına gömer.

Trajik bir son…

Kapı ve oğul açılan aynı mezara gömülür..

Aile tekrar Almanya’ ya döner; anılarını, canlarından çok sevdikleri oğullarının mezarını Mardin’de bırakarak.

 ***

Filmi izlerken Basmane’deki eski konaklardan çıkarılmış, o görkemli kapıların izini süren, onların arkasındaki görkemli hayatları dile getiren, gündemde tutan Gürol Tolunay ve Orhan Beşikçi aklıma geldi.

Filmdeki baba gibi kente ait bir hatıradan yola çıkıp köşkleri; onların anılarla yüklü kapılarının nasıl talan edildiğini bize ve şehrin yetkililerine anlatmaya çalışıyorlar.

"Kent geçmişi anlatmaz ama bir elin üstündeki çizgiler gibi geçmişini içerir" diyen İtalo Calvino’nun dediği gibi hepimizi bu şehre sahip çıkmaya çağırıyorlar. 

Bir kapı, bir kapı kolu, bir sokak, bir kilise, havra… bunlar şehrin anıları, hepimizin belleğindeki hatıralar…

Bizleri "…sonsuz şimdiye bağlayan" unsurlar….

Bir de sahip çıkabilsek!

Yorumlar (0)
17
parçalı bulutlu
banner17
Günün Karikatürü Tümü
Günün Anketi Tümü
Bergama İl Olmalı mı?
Bergama İl Olmalı mı?
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13

Gelişmelerden Haberdar Olun

@