17.03.2022, 12:13

Pitaneli Autolykos...

Murat Solmaz

Murat Solmaz

Günümüzün bilim dünyası sınırlarını zorluyor. Her yeni buluş bazen şaşırmamıza, bazen de bir adım daha sonsuzluğa ilerlemeyi sağlıyor.

Bilimin ilerleyişinin en temel tanımı bilgi birikiminin ardışık ve daima yukarı ivme göstermesiyle anlaşılabilir. Günümüzde fiziğin, kimyanın, tıbbın, eczacılığın, astronominin temelleri antik çağa dayanır. Antikçağın bilim insanlarının buluşları üzerlerine binlerce kez konuşulan tezlerle olgunlaşmıştır.

Yaşadığımız coğrafya kültürel zenginliğe geçmişinden gelen izlerle ulaşmıştır. Bunun en başlıca örneği Dikili ve çevresinde antik dönemde yaşamış bilim insanlarının bıraktığı eserlerdir. Academiada eğitim görmüş Hermias, Pergamon'lu Galenos, Atina'dan Assos'a, Atarneus'a uzanan yaşam öyküsüyle Aristotales ve daha niceleri bu topraklarda fikirlerini sundular. Antik Dönemin bir önemli ismi de matematikçi ve astronom Autolykos'tur.

Autolykos, bilimin en eski kitabını yazmış olmasıyla bilinir. Autolykos'u Bakırçay tarihi açısından önemli kılan bir özellikte Pitaneli olmasıdır.

Pitane'de doğmuş Autolykos'un günümüzden 2300 yıl önce yazdığı astronomi kitabında Eudoksos'un mekanik bir Evren'in aksiyomatik geometrik modelinden bahsedilmektedir. Autolykos eserinde, mekanik tasarıma eleştirel bir yorum getirmiştir. Bilimin en eski kitabı olarak bilinen bu eser 3 bölümden oluşmaktadır. 'Hareket eden bir küre üzerine tezler' ve 'Doğuşlar ve Batışlar üzerine tezler' 1. kitabı oluştururken, 3. bölüm 2. kitapta yer almıştır. Bu bölüm 'Doğuşlar ve Batışlar' üzerinedir.

Prof. Dr. Umur Daybelge'nin Arkeoloji ve sanat Yayınları'ndan çıkan 'Bilimin İlk Kitabı, Pitaneli Autolykos' adlı kitap, antik çağın bilimsel belleğine ışık tutarken bir yandan da Bakırçay'ın önemli bir yerleşimi olan Pitane hakında da bizlere bilgi vermektedir.

Bilindiği gibi Çandarlı yarımadası Pitane antik kentine ev sahipliği yapmıştı. Tarihi Pitane şehrinden günümüz Çandarlısına hemen hemen hiç bir üst yapı eseri kalmamıştır.

Pitane'de ilk kazılar Çandarlı Ada Mahallesi'nde 1910-1911 yıllarında başlatılmıştı. Osman Hamdi Bey'in, A. Conze ve W. Dörpfeld'in başkanlık ettiği kazılarda çok sayıda arkaik ve yortan tipi kaplara ratlanılmıştı. 1958 yılında Ekrem Akurgal ve ekibinin yaptığı kazılarda bulunan heykel ise arkeoloji dünyasını heyecanlandırdı. İyon tarzında yapılmış kuros heykeli Pitane ile ilgili daha net bilgileri bizlere sundu. Yapılan kazılarda ortaya çıkan eserlere genel olarak baktığımızda Pitane'nin M.Ö. 625-500 yıllarına tarihlendiğini görmekteyiz. Bulunan eserlerin büyük bölümü Bergama Müzesi'nde sergilenmektedir.

Pitane ile kuzeyinde bulunan Atarneus'un yakınlığı da çağdaş büyük filozof Aristotsles'in düşünce ve eserlerinin astronomi Autolykos tarafından özel bir ilgiyle izlenme ihtimalini güçlendiriyor.

Bilim ve felsefenin sorgulayıcı özelliği günümüze kadar ulaşan birçok yeniliğin anahtarıdır. Yaşadığımız toprakların belleğini incelediğimizde bunu daha net görmekteyiz.

YASAL UYARI:

© Copyrigth ajansbakircay.com tüm hakları saklıdır. ajansbakircay.com sitesinde yer alan bütün tasarım ve düzenlemelerin telif hakları; 5846 numaralı telif hakları yasası ile korunmaktadır. Bunlar ajansbakircay.com'un yazılı izni olmaksızın ticari olarak herhangi bir şekilde kopyalanamaz, dağıtılamaz, değiştirilemez, yayınlanamaz. İzinsiz ve kaynak belirtilmeksizin kopyalama ve kullanımı yapılamaz.

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi
Şadan Gökovalı
Şadan Gökovalı
Bergama Aydınlığı
01 Ağustos 2019
Avram Ventura
Avram Ventura
Komşuluk
27 Nisan 2022
Yorumlar (0)
17
parçalı bulutlu
banner17
Günün Karikatürü Tümü
Hala bi lira! - Murat Solmaz
Günün Anketi Tümü
Bergama İl Olmalı mı?
Bergama İl Olmalı mı?
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 33 90
2. Fenerbahçe 33 86
3. Trabzonspor 33 55
4. Beşiktaş 33 51
5. Başakşehir 33 49
6. Rizespor 33 48
7. Kasımpasa 33 46
8. Antalyaspor 33 45
9. Alanyaspor 33 45
10. Sivasspor 33 45
11. A.Demirspor 33 41
12. Samsunspor 33 39
13. Ankaragücü 33 37
14. Kayserispor 33 37
15. Konyaspor 33 36
16. Gaziantep FK 33 34
17. Hatayspor 33 33
18. Karagümrük 33 33
19. Pendikspor 33 30
20. İstanbulspor 33 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 31 69
2. Göztepe 31 63
3. Ahlatçı Çorum FK 31 55
4. Sakaryaspor 31 54
5. Bodrumspor 31 52
6. Kocaelispor 31 52
7. Bandırmaspor 31 47
8. Boluspor 31 47
9. Gençlerbirliği 31 47
10. Erzurumspor 31 42
11. Ümraniye 31 37
12. Manisa FK 31 36
13. Keçiörengücü 31 36
14. Şanlıurfaspor 31 34
15. Tuzlaspor 31 33
16. Adanaspor 31 32
17. Altay 31 15
18. Giresunspor 31 7
Takımlar O P
1. Arsenal 34 77
2. M.City 33 76
3. Liverpool 34 74
4. Aston Villa 34 66
5. Tottenham 32 60
6. M. United 33 53
7. Newcastle 33 50
8. West Ham United 34 48
9. Chelsea 32 47
10. Bournemouth 34 45
11. Brighton 33 44
12. Wolves 34 43
13. Fulham 34 42
14. Crystal Palace 34 39
15. Brentford 34 35
16. Everton 34 33
17. Nottingham Forest 34 26
18. Luton Town 34 25
19. Burnley 34 23
20. Sheffield United 34 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 32 81
2. Barcelona 32 70
3. Girona 32 68
4. Atletico Madrid 32 61
5. Athletic Bilbao 32 58
6. Real Sociedad 32 51
7. Real Betis 32 48
8. Valencia 32 47
9. Villarreal 32 42
10. Getafe 32 40
11. Osasuna 32 39
12. Sevilla 32 37
13. Las Palmas 32 38
14. Deportivo Alaves 32 35
15. Rayo Vallecano 32 34
16. Mallorca 32 31
17. Celta Vigo 32 31
18. Cadiz 32 25
19. Granada 32 18
20. Almeria 32 14

Gelişmelerden Haberdar Olun

@