En önemli insan hakkı nedir?
Yaşam... Yaşamı savunmak...
Yaşamı tehdid eden, yok eden en önemli etken ise insanlığa ve doğaya karşı işlenen en büyük suçların başında gelen savaş...
Savaşa karşı barış...
Zordur Türkiye'de "barış"ı savunmak...
Başınıza gelmeyen kalmaz...
O yüzden cesaret ister...
Bedeli ağırdır...
Yargılanırsınız,
tutuklanırsınız,
hapislere tıkılır,
zindanlarda çürütülebilirsiniz...
Yıl 1950.
Türkiye'de 'Barışseverler Cemiyeti' kurulur.
Başkanı, öğretim üyesi Behice Boran'dır.
"Barış cephemiz emperyalist saldırıya,
doların ve atomun baskısına karşı memleketimizi ve halkımızı koruma cephesidir..." derler.
"Aziz Türk Halkına,
Adnan Menderes hükümeti, Kore'de harp olsun diye 4500 Türk çocuğunu General Mac Arthur'un emrine veriyor..." diye başlayan ilk bildirilerini basarak, Mehmetçik'in Kore'ye gitmesine,
ABD emperyalizminin saldırganlığının bir parçası olmasına karşı çıkarlar...
Sonuç?
Hapislere tıkılıp yargılanırlar. Behice Boran hamiledir.
Mahkeme Başkanı oturarak savunma yapabileceğini söyleyince:
"Hayır,teşekkür ederim. Ayakta savunma yapacağım."
der, barışı savunur,
oğlu Dursun'u da hapiste doğurur...
M.Cevdet Anday 'hoşgeldin' der Dursun bebeye:
"Merhaba Dursun Bebek,merhaba,
İşte su,
İşte ışık,
İşte hava,
İşte Dursun bebek bizim dünya.
...
Daha neler var,neler var daha
İşte kundak,
İşte hapis,
İşte kavga,
İşte Dursun bebek bizim dünya..."
Yıl 1977.
Türkiye'de (üyesi olmaktan onur duyduğum) Barış Derneği kurulur.
12 Eylül 1980 faşist darbesi sonrası dernek kapatılır,
yöneticileri tutuklanır,
askeri mahkemede savaş hali usulleriyle yargılanır, zindanlara atılırlar...
Savunma sırası Tiyatro sanatçısı Ali Taygun'a gelir:
"Diğer sanıklara soruldu. Bana da sorulacaktır herhalde:
'Sizi bu derneğe girmeye teşvik eden oldu mu?..' "
Ve yanıtlar Ali Taygun:
"Beni bu derneğe girmeye, Barış Derneği'ne hizmet etmeye değil yönlendiren, hatta icbar (mecbur) eden biri oldu. Ceren.
Sekiz buçuk yaşında.
Üçüncü sınıfa gidiyor kızım. Ben bu derneğe onun için girdim.
Onun için bu dernekte çalıştım.
Onun ve onun gibilerin harbe,yıkıma tanık olmasını istemediğim için,
Onun ve onun gibilerin,olmazsa onların çocuklarının televizyonlarda,
hergün seyrettiğimiz savaş sahnelerinde katliamlara,
soykırımlarına bizim yamyamlara baktığımız gibi,
hayretle bakabilmeleri için,
Onun ve onun gibilerin, olmazsa onların çocuklarının o dünyayı atom harmanına çevirecek silahlara, onların oyuncak bebeklerine,
insanların bir anda yok oluverdikleri, ölümün zararsız bir eğlence gibi sunulduğu televizyon dizilerine, savaşların iğrençliğinin hafızalardan silinmesi amacıyla üretilmiş iğrenç yapıtlara bizim ilk çağ işkence aletlerine baktığımız gibi baksınlar diye..."
Bugün mü?
ABD'nin başını çektiği küreselleşme sürecinde emperyalizmin çıkardığı bölgesel ve yöresel savaş ve terör dünyayı kan gölüne çeviriyor, toplu göçlerin acıları yaşanıyorsa,
Dünya da ırkçılık,
gericilik, dinci fanatizm yükseliyor, kin ve nefret söylemleriyle insanlar ayrıştırılıyor,
iktidarda kalmak için düşman ve düşmanlık duygusu körükleniyorsa,
Nükleer silahlar bırakın insanı, insanlığı tehdid ediyorsa...
'Barış' için mücadele sürdürülecektir...
Gelin yazıyı,
yitirdiğimiz tüm barışseverler anısına,
Barış Derneği Başkanı emekli büyükelçi Mahmut Dikerdem'in savunmasında kendisini yargılayanlara seslenişiyle noktalayalım:
"Savunmama bütün zamanların en büyük bilginlerinden Albert Einstein'in şu sözlerinden esinlenerek son vermek istiyorum:
'Ben yalnız barışsever değil, bir barış savaşçısıyım...
Her savaş insanlığın ilerlemesini engelleyen kötülükler zincirine bir halka daha ekler... Savaş yolunda hiç direnmeksizin göze aldığımız özverileri barış uğruna da göze almak zorundayız...'
Mahkemenizden kendim için ayrıca bir isteğim yoktur.
Barış ve demokrasiyi savunan genç kuşaklara yaşanılası bir dünya ve ülkesine aydınlık bir gelecek sağlamak ülküsüne kendilerini adamış Türk aydınlarını bekleyen akıbetin hapse tıkılmak, işsiz bırakılmak olduğu kuşkusunun kamuoyunda yaratılmasına engel olunuz.
Dünyanın döndüğünü kanıtlamak için mahkum edilmek istenen bilim adamının yargıçlarına 'ne yapayım ki dünya dönüyor!' dediği gibi bizi de 'Ne yapalım ki dünya halkları barış istiyor!' demeye zorlamayınız.
Dünyanın döndüğü nasıl tartışılmaz bir gerçek ise, tüm dünya halklarının barış içinde yan yana yaşamak istedikleri ve topluca intihar demek olan savaşı ret ettikleri de bir o kadar açık ve kesin bir gerçektir..."
1 Eylül Dünya Barış Günü'nüz kutlu olsun.