21.06.2020, 14:27

Amasya Tamimi / Genelgesi (20 - 22 Haziran 1919)

101 yıl önce bugün Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları Samsun’a çıktıktan 33 gün sonra 20- 22 Haziran 1919 tarihinde Amasya Tamimini/Genelgesini yayınladılar.

*Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir.

*Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

Esasını kabul eden genelge “Aldığı sorumluluğun gereğini yerine getiremeyen İstanbul Hükümetine ve padişaha” karşı çıkışın ilk belgesidir.

Kurtuluş için görevi millete veren ve kurtuluş savaşına giden yolda en önemli adımlarından biri olan bu “Genelge/Tamim” Kutsal İsyanın başlangıcını ateşleyen bir ihtilal ve devrim bildirisidir.

Amasya Genelgesi, Türkiye’nin temellerinin atıldığı, ulusal egemenliğin ve tam bağımsızlığın en büyük adımlarının atıldığı önemli bir bildiridir.

1.Amasya Genelgesi’nin Hazırlanış Aşaması ve Temel Esasları:

A. Hazırlanış aşaması

Yeni devletin temellerini atmak için adım adım hareket eden Mustafa Kemal, Havza’daki çalışmalarından sonra Amasya’ya geçerek silah arkadaşları olan Rauf Bey, Refet Bey ve Ali Fuat Paşa’yla bir araya gelerek Amasya Genelgesi‘ni hazırlamışlardır. Hazırlanan bu genelge Kazım Karabekir ve Cemal Paşa’nın da onayıyla birlikte yayınlanmıştır.

Amasya Genelgesi ulusal egemenlik hakkında ilk kez bahsi geçen bildiri olmuştur. Amasya Genelgesi bir anlamda İstanbul Hükümeti’ne karşı bir ihtilalin ilk adımı olmaktadır. Amasya Genelgesi‘nde İstanbul Hükümeti hiçe sayılmış, hükümetin düşmanın elinde olduğu ve bu durumdan yalnızca milletin iradesi ve azmi ile kurtaracağı ifade edilmiştir. Amasya Genelgesi’nde Sivas’ta bir kongrenin toplanacağı konusunda bilgi vermiştir.

Amasya Genelgesi’nin esasları Cevat Abbas Bey’e Mustafa Kemal tarafından yazdırılmıştır.

B. Amasya Tamimi Esasları:

*Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir.

*İstanbul hükumeti aldığı sorumluluğun gereğini yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş gösteriyor.

*Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

*Milletin içinde bulunduğu durum ve şartların gereğini yerine getirmek ve hakların gür sesle cihana duyurmak için, her türlü baskı ve kontrolden uzak milli bir heyetin varlığı zaruridir.

*Anadolu’nun her bakımdan en güvenilir yeri olan Sivas’ta hemen milli bir kongre toplanması kararlaştırılmıştır.

*Bunun için bütün illerin her sancağından milletin güvenini kazanmış üç temsilcinin mümkün olan en kısa zamanda yetişmek üzere yola çıkılması gerekmektedir.

*Her ihtimalle karşı bu mesele milli bir sır olarak tutulmalı ve temsilciler gereğinde yolculuklarını kendilerini tanıtmadan yapmalıdırlar.

*Doğu illeri adına 10 Temmuz’da Erzurum’da bir kongre toplanacaktır. O tarihe kadar öteki illerin temsilcileri de Sivas’a gelebilirlerse Erzurum Kongresi’nin üyeleri de Sivas genel kongresine katılmak üzere hareket ederler. *Genelgede bir de “Mahrem (Gizli)” açıklanmayan bir madde vardı. Ve bu madde kurtuluşun yolunu gösteriyordu. Savaşmak. “Askerî ve millî örgütlenme hiçbir surette kaldırılmayacaktır. Komuta hiçbir surette ve hiçbir kimseye terk edilmeyecektir. Silâh ve mühimmat kesinlikle elden çıkarılmayacaktır.”

Amasya Genelgesi’nin bu genel taslak metni Kazım Karabekir, Mustafa Kemal, Rauf Bey ve Refet Bey’in yanı sıra birçok kişi imzalamıştır. Hazırlanan Amasya Genelgesi onaylandıktan hemen sonra tüm sivil ve askeri kurumlara dağıtılmıştır.

2.Amasya Genelgesi Sonrası Yaşananlar

Türkiye Tarihi’nde dönüm noktalarından birisi olan Amasya Genelgesi birçok anlamda önemli sonuçlara neden olmuştur. Bunlar;

*Amasya Genelgesi ile Türk inkılabı adına ihtilal aşaması başlamıştır.

*Kurtuluş Savaşı için gerekçe, amaç ve yöntem ortaya koyulmuştur.

*İlk defa milli egemenliğe dayalı bir yönetimin oluşturulması gerektiğine dair bir fikirden bahsedilmiştir.

*İstanbul Hükümeti artık yok sayılmıştır.

*Türk Milletine İstanbul ve Anadolu’daki işgalcilere karşı mücadele için çağrı yapılmıştır.

*Amasya Genelgesi ile birlikte artık padişah, halifelik manda – himaye fikirlerinin yerini milliyetçilik ve millet fikirleri almıştır.

*Temsil Heyeti’nin oluşturulması konusunda fikir belirtilmiştir.

*Amasya Genelgesi ile birlikte ilk defa kurtuluş direnişi yazılı hale getirilmiştir.

*Müdafaayı Hukuk Cemiyetlerinin birleştirilmesi için Sivas’ta bir kongre toplanması kararı alınmıştır.

*Ordunun terhis edilmemesi kararı alınmıştır.

*Amasya Genelgesi ile birlikte Kurtuluş Savaşı resmen ilan edilmiştir.

Amasya Genelgesi ülkenin içinde bulunduğu durumdan kurtulabilmesi adına atılmış olan çok doğru ve büyük bir adım olmuştur. Bu durum sadece milletin harekete geçmesini sağlamakla kalmamış, aynı zamanda işgalcilerin de tepkisini çekmiştir.

Nitekim Genelgenin üzerinden 2 hafta sonra Mustafa Kemal Paşa 9'ncu Ordu Müfettişliği görevinden azledildi. O da askerlik görevinden istifa ederek milletin bağrına döndü. İşte bu dönüş Mondros Mütarekesi sonrası, 13 Kasım 1918 günü Mustafa Kemal Paşa’nın İstanbul Boğazına demirlemiş İngiliz zırhlılarını görünce “geldikleri gibi giderler” dediği günden 29 Ekim 1923 de Türkiye Cumhuriyeti Devletinin ilanına kadar olan zorlu bir süreci başlatmıştır…

Yorumlar (0)
17
parçalı bulutlu
banner17
Günün Karikatürü Tümü
Günün Anketi Tümü
Bergama İl Olmalı mı?
Bergama İl Olmalı mı?
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13

Gelişmelerden Haberdar Olun

@