Taklitçi hastalık tehlike saçıyor!

Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin anlattı: Yüzlerce hastalığı taklit eden Lyme çağın salgın hastalığı olarak nitelendiriliyor. Prof. Dr. Çetin “Bu konuda toplumumuzda farkındalık düşük. Oysa çok dikkatli olmalıyız” uyarısında bulundu.

SAĞLIK 04.01.2020, 11:29 13.01.2020, 19:54
Taklitçi hastalık tehlike saçıyor!

Dünyayı tehdit eden Lyme sinsi bir hastalık… Öyle ki 350'den fazla hastalığı taklit ediyor. “Borrelia Burgdorferi” bakterisinden kaynaklanan ve “İçimizdeki sessiz katil” olarak da nitelendirilen Lyme; kalp krizinden bazı kanser türlerine, MS'ten (Multiple Skleroz) şizofreniye, bipolar bozukluktan otizme, Hashimoto (haşimato) tiroidinden Alzheimer'a kadar pek çok hastalıkla karıştırılıyor.

25 yıllık bir geçmişten sonra Dünya Sağlık Örgütü (WHO) günümüzde Lyme hastalığının bir salgın kabul edilmesinden dolayı ICD 11 kodlamasında 11 farklı başlıkla dünyaya ilan etti. Diğer taraftan geçen yıl Avrupa Parlamentosu Lyme ile mücadelede acil eylem planını tüm ülkelere duyurdu. Peki bir bakteri bunu nasıl başarıyor? Kolay teşhis edilebiliyor mu? Çok mu tehlikeli? Bunları; yaklaşık 12 yıldır Lyme hastalığı konusunda araştırmalar yapan, 2017 yılında bu konuda uluslararası faaliyetlerde bulunan ve Türkiye'de ilk kez Lyme hastalığıyla ilgili kitabı bulunan Ad Hoc komite üyesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Barbaros Çetin'e sordum. İşte Çetin'in yanıtları ve MS teşhisi konulan ancak daha sonra Lyme olduğu anlaşılan hastası Kader Yalkalk'ın çarpıcı açıklamaları…

Haber: Nazan Doğaner Halıcı (Sözcü)

NASIL BİR BAKTERİDİR?

Borrelia Burgdorferi bakterisi dünyada doğrusal kromozom taşıyan tek ilkel canlı. Bu canlının doğrusal kromozomu kıvrık bir telomerde son buluyor. 1738 gen ve 21 farklı plazmide sahip olup, ekosistemde hiçbir bakteri de bu seviyede bir plazmid sayısı ve aktivitesine rastlanmadığı belirtiliyor. Oksijen seviyesinin düşük olduğu vücut bölgelerinde yaşamayı ve saklanmayı tercih ediyor. Dünyada doğrusal kromozom taşıyan tek hücreli canlı oluşuyla dikkat çekiyor. Bu eşsiz özelliğiyle bir bakteriden öte gelişmiş canlıları anımsatıyor. 150 gen tarafından kontrol edilen mekanizma ile 30 farklı protein şekerlerle birleşerek çok fazla sayıda gliko-protein (şeker-protein) yapısı oluşturuyor. Şeker-protein çeşitliliği başka hiçbir canlıda bu seviyede bulunmuyor.

BELİRTİLERİ NELERDİR?

Hastalık bilim insanları tarafından 1980'li yılların başında ilk kez ABD'nin Connecticut Eyaleti Lyme Kasabası'nda tanımlandığı için bu isimle anılıyor. İlk önce sadece basit bir romatizma olduğu düşünülürken, son 20 yılda diğer hastalıkları taklit ettiği ve sanıldığından daha yaygın olduğu anlaşılıyor. Bu nedenle Lyme hastaları genelde taklit ettiği diğer hastalıkların tanısı ile örneğin romatizma ya da MS ile yaşamak durumunda kalıyor. Eritrema migrans (Öküz gözü eritem) deride oluşan halka şeklinde iç içe geçmiş kızarıklık Lyme'ın tipik tek belirtisi olarak biliniyor. Diğer yaygın işaretleri şöyle sıralanıyor: Kronik yorgunluk, ani görme kaybı, ani sağırlık, tek veya çift taraflı yüz felci, sürekli uyku bozukluğu, vücudun tamamında gezen ağrılar, titreme, karıncalanma, psikolojik semptomlar, kalp çarpıntısı, sürekli baş ağrısı ve migren. Hastalığın varlığı ise; kan yoluyla, idrar, PCR tekniği ve omurilik sıvısı ile tespit ediliyor.

KEDİ VE KÖPEK UYARISI

Önceleri hastalığın sadece kenelerle yayıldığı düşünülürken günümüzde kan emen birçok canlı (bit, pire, sivrisinek, tahtakurusu, at sineği gibi…) ile ortaya çıktı anlaşılıyor. Ayrıca kedi köpek gibi evcil hayvanların salya ve idrar sıvılarından da insanlara bulaştığı biliniyor. Hamilelik döneminde anneden bebeğe kan ve organ nakli yoluyla geçmesi de hastalıkla ilgili bilinmesi gereken önemli bir özellik olarak görülüyor.

TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?

Lyme hastalığının tedavisi var ve ABD'de 30, Almanya'da ise 25 yıl önce kurulmuş Lyme tedavi merkezleri bulunuyor. Tedavi erken tanı konduğunda çok daha kolay oluyor, geç kalındığında ise kronik hale geldiği için oldukça zor gerçekleşiyor. Tedavisi yapılmayan Lyme hastalığının semptomları gün geçtikçe kötüleşiyor ve hastalığın vücutta tuttuğu bölgelere göre ölüme kadar giden bir sürece yol açıyor. Bu sorunla mücadele için Türkiye'de özellikle büyükşehirlerdeki tıp fakültelerinde Lyme araştırma merkezlerinin kurulması gerekiyor. Günümüzde genç doktorların Lyme hastalığına yönelmelerine ihtiyaç var, çünkü bu sorun artık dünya çapında bir salgına dönüşmüş durumda. Kamuoyundaki farkındalığın artması için Sağlık Bakanlığı'nın bir an önce ‘Lyme Hastalığıyla Mücadele Eylem Planı'nı hazırlaması ve hayata geçirmesi gerekiyor.

Yorumlar (0)
12
parçalı az bulutlu
banner17
Günün Karikatürü Tümü
Günün Anketi Tümü
Bergama İl Olmalı mı?
Bergama İl Olmalı mı?
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 21 57
2. Fenerbahçe 21 51
3. Samsunspor 21 40
4. Eyüpspor 21 39
5. Göztepe 21 34
6. Başakşehir 21 32
7. Beşiktaş 20 32
8. Kasımpaşa 21 28
9. Alanyaspor 21 28
10. Rizespor 21 27
11. Trabzonspor 20 26
12. Gaziantep FK 21 26
13. Antalyaspor 21 25
14. Konyaspor 21 24
15. Sivasspor 21 23
16. Kayserispor 20 17
17. Bodrum FK 21 16
18. Hatayspor 21 10
19. A.Demirspor 21 5
Takımlar O P
1. Kocaelispor 22 45
2. Karagümrük 22 39
3. Erzurumspor 22 37
4. Gençlerbirliği 22 36
5. Ahlatçı Çorum FK 22 35
6. Bandırmaspor 22 34
7. İstanbulspor 22 33
8. Keçiörengücü 22 33
9. Pendikspor 22 33
10. Boluspor 22 32
11. Ümraniye 22 32
12. Amed Sportif 22 31
13. Ankaragücü 22 30
14. Esenler Erokspor 22 30
15. Manisa FK 22 30
16. Şanlıurfaspor 22 28
17. Sakaryaspor 22 27
18. Igdir FK 22 26
19. Adanaspor 22 16
20. Yeni Malatyaspor 22 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 23 56
2. Arsenal 24 50
3. Nottingham Forest 24 47
4. Chelsea 24 43
5. M.City 24 41
6. Newcastle 24 41
7. Bournemouth 24 40
8. Aston Villa 24 37
9. Fulham 24 36
10. Brighton 24 34
11. Brentford 24 31
12. Crystal Palace 24 30
13. M. United 24 29
14. Tottenham 24 27
15. West Ham United 24 27
16. Everton 23 26
17. Wolves 24 19
18. Leicester City 24 17
19. Ipswich Town 24 16
20. Southampton 24 9
Takımlar O P
1. Real Madrid 22 49
2. Atletico Madrid 22 48
3. Barcelona 22 45
4. Athletic Bilbao 22 41
5. Villarreal 22 37
6. Rayo Vallecano 22 32
7. Girona 22 31
8. Osasuna 22 30
9. Mallorca 22 30
10. Real Betis 22 29
11. Real Sociedad 22 28
12. Sevilla 22 28
13. Celta Vigo 22 25
14. Getafe 22 24
15. Las Palmas 22 23
16. Leganes 22 23
17. Espanyol 22 23
18. Deportivo Alaves 22 21
19. Valencia 22 19
20. Real Valladolid 22 15

Gelişmelerden Haberdar Olun

@