27.12.2023, 18:44

Muz Cumhuriyeti

Utku Beycan

Utku Beycan

Yeni yeni fark ediyorum... Gündelik hayatta kullandığımız kelimelerin, deyimlerin, terimlerin köklerini araştırdığımızda sıklıkla ilginç hikayelerle karşılaşıyoruz. Kimileri ise insanın ağzını açık bırakacak cinsten oluyor.

Örneğin "kıraathane". Çoğunlukla orta yaşlı veya daha büyük kelli ferli adamların içinde ucuz çay kahve içtikleri toplanma yerleri olarak biliyoruz. Kıraat etmek kelimesinin okumak anlamına geldiği ve eskiden her kahvehanede küçük de olsa bir kitaplık bulunduğu ise fazla anlatılmaz.

Bu kıraathanelere, özellikle köylerdekilere girip biriyle tanışmadan, veya tanıdık biriyle karşılaşmadan çıkmak ise nadirdir.

Böyle bir karşılaşmada, bir aile dostumuzla denk geldim. Emekli bir polis. Mesleğindeki yolsuzluk örneklerine çokça şahit olmuş, emniyetle suç dünyası arasındaki çatışmanın nasıl yer yer işbirliğine dönüştüğüyle ilgili türlü örnekler anlatıyor.

"Eline böyle konularda belge geçerse benimle paylaşır mısın" diyorum, "sakın ha" diyor; "muz cumhuriyeti burası!"

Peki muz cumhuriyeti teriminin kökeni nedir?

United Fruit Company; bugünkü ismiyle Chiquita. Bir zamanlar gösterdiği sömürü örneğiyle Gabriel Garcia Marquez'in ve Pablo Neruda'nın eserlerinde ismi geçen şirket. 1951'de Guatemala'da ülke tarihinin ilk demokratik seçimleri yapılırken, nüfusun %2'si toprakların %72'sine sahipken, 3.5 milyon dönümlük arazisiyle ülke ekonomisinin 3'te 2'sini kontrol eden şirket. Seçimleri kazanan kalkınmacı lider Jacobo Arbenz Guzman, zengin şirketlerden toprakların ederi fiyatına alınıp fakir köylülere dağıtıldığı bir toprak reformu planladığında Eisenhower'ın ve CIA'in kapısına dayanarak "topraklarımıza çöküyorlar, bizi kurtarın" diye yalvaran bir tekel. Bu şirket, az vergi ödemek için topraklarının resmi değerini de düşük göstermiş, arazilerin kamulaştırılması gündeme geldiğinde de kendi kuyusuna düşmüştü. ABD Dışişleri Bakanı, meşhur Dulles Kardeşler'den John Foster Dulles'ın bu şirketle organik ilişkileri bulunurken, CIA şefi Allen Dulles ise doğrudan bu şirketin yönetim kurulundaydı. ABD, işçilerini kölelik şartlarında çalıştırması ve yolsuzlukları ile meşhur şirketin çağrısı üzerine albay Carlos Castillo Armas'a darbe yaptırdı. Castillo eliyle harekete geçirilen kitlesel imha hareketlerinde 200.000 kişi öldü. Muz cumhuriyeti terimi bu şirketin Latin Amerika'daki faaliyetlerinden gelir.

O kahvehanede, dostumuzun ağzından "muz cumhuriyeti" terimini duyar duymaz bu hikaye aklıma geldi. Başka bir şeyle beraber; muz konteynerleri içinde Türkiye'ye taşınan uyuşturucular.

Merak ettim, kaç defa Türkiye'deki limanlarda muz konteynerlerinde uyuşturucu yakalandı?

Şunun şurasında Google'a, arama barına "muz konteynerlerinde uyuşturucu" yazdım.

Yalnızca ilk sayfa boyunca 8 farklı uyuşturucu operasyonu haberi buldum. Bunlardan 6'sı son iki yılda gerçekleşmiş. 5'i Mersin Limanı'nda, 3'ü Ambarlı'da yapılmış. Toplam 2 ton 300 kilo kadar kokain bulunmuş. 

8 uyuşturucu operasyonu haberi! Google'ın sadece ilk sayfasında, yalnızca Mersin ve Ambarlı'da, ve yalnızca muz yüklü gemilerde... Operasyonlarda yakalanan kimi miktarlar ise rekor niteliği taşıyor.

Büyüleyici bir tesadüf!

Merak edenler için, karşıma çıkan operasyon haberlerinin kronolojik sıralaması:

22 Aralık 2018
Ambarlı
32 kilo

4 Mart 2019
Ambarlı
185 kilo

29 Ocak 2021
Ambarlı
88 kilo

31 Ağustos 2021 
Mersin Limanı
30 kilo

15 Kasım 2021
Mersin Limanı
1 ton 300 kilo

5 Ekim 2022
Mersin Limanı
48 kilo

26 Temmuz 2023
Mersin Limanı
11 kilo

27 Ekim 2023
Mersin Limanı
610 kilo

Yazarın Önceki Makalesi
Şadan Gökovalı
Şadan Gökovalı
Bergama Aydınlığı
01 Ağustos 2019
Mehmet Can Gürbüz
Mehmet Can Gürbüz
Katılımcı belediyeciliğe beş kala!
30 Aralık 2023
Yorumlar (0)
17
parçalı bulutlu
banner17
Günün Karikatürü Tümü
Hala bi lira! - Murat Solmaz
Günün Anketi Tümü
Bergama İl Olmalı mı?
Bergama İl Olmalı mı?
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 37 99
2. Fenerbahçe 37 96
3. Trabzonspor 37 64
4. Başakşehir 37 58
5. Beşiktaş 37 56
6. Kasımpasa 37 53
7. Alanyaspor 37 51
8. Sivasspor 37 51
9. Rizespor 37 50
10. Antalyaspor 37 48
11. A.Demirspor 37 44
12. Samsunspor 37 43
13. Kayserispor 37 42
14. Konyaspor 37 41
15. Gaziantep FK 37 41
16. Ankaragücü 37 40
17. Hatayspor 37 38
18. Karagümrük 37 37
19. Pendikspor 37 37
20. İstanbulspor 37 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 34 75
2. Göztepe 34 70
3. Sakaryaspor 34 60
4. Bodrumspor 34 57
5. Ahlatçı Çorum FK 34 56
6. Kocaelispor 34 55
7. Boluspor 34 53
8. Gençlerbirliği 34 51
9. Bandırmaspor 34 50
10. Erzurumspor 34 44
11. Ümraniye 34 43
12. Manisa FK 34 40
13. Keçiörengücü 34 40
14. Adanaspor 34 39
15. Şanlıurfaspor 34 38
16. Tuzlaspor 34 38
17. Altay 34 10
18. Giresunspor 34 7
Takımlar O P
1. M.City 38 91
2. Arsenal 38 89
3. Liverpool 38 82
4. Aston Villa 38 68
5. Tottenham 38 66
6. Chelsea 38 63
7. Newcastle 38 60
8. M. United 38 60
9. West Ham United 38 52
10. Crystal Palace 38 49
11. Brighton 38 48
12. Bournemouth 38 48
13. Fulham 38 47
14. Wolves 38 46
15. Everton 38 40
16. Brentford 38 39
17. Nottingham Forest 38 32
18. Luton Town 38 26
19. Burnley 38 24
20. Sheffield United 38 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 37 94
2. Barcelona 37 82
3. Girona 37 78
4. Atletico Madrid 37 73
5. Athletic Bilbao 37 65
6. Real Sociedad 37 60
7. Real Betis 37 56
8. Villarreal 37 52
9. Valencia 37 48
10. Deportivo Alaves 37 45
11. Osasuna 37 44
12. Getafe 37 43
13. Sevilla 37 41
14. Celta Vigo 37 40
15. Las Palmas 37 39
16. Rayo Vallecano 37 38
17. Mallorca 37 37
18. Cadiz 37 33
19. Granada 37 21
20. Almeria 37 18

Gelişmelerden Haberdar Olun

@