İzmir’in Renkleri | Bergama'da Yorgancı İbrahim Şahbaz. ‘Namlı İğne’

İzmir’in Renkleri Bergama’da… 50 yılı aşkın süredir yorgancılık yapan ‘Namlı İğne’ İbrahim Şahbaz’ın yorgancılık serüvenini sizlerle buluşturuyor. 

64 yaşındaki yorgancı İbrahim Şahbaz mesleğe 12 yaşında mahallenin yorgancısı Hayrettin Hendek’in yanında çırak olarak başlamış. Ustası vefat edince Bergama’nın önemli yorgancılarının yanında çalışmaya devam etmiş. Askerlik döneminde de yorgancılık yapmış. Askerden dönünde kendi iş yerini açmış ‘Namlı İğne Yorgan Dikimevi’. 40 senedir aynı dükkânda geleneksel yöntemlerle icra ettiği el emeği yorgancılık zanaatını sürdürüyor.

İnatla yaşatılmaya çalışılan geleneksel el sanatlarımızdan biridir yorgancılık.

Pir’inin Hallacı Mansur olduğu söylenen ve geçmişte önem verilen meslekler arasındadır.  Osmanlı döneminde padişahların seferleri, şehzadelerin sünnetleri gibi vesilelerle düzenlenen şenliklerde geçiş törenlerine katılan esnaf alayları arasında yer almanın yanında minyatürlere dahi yansımıştır. Osmanlı saraylarını, usta ellerin zengin motiflere, altın ya da gümüş teller, kıymetli taşlar eklemesiyle elde ettikleri ipek, kadife yorganlar süslemiştir.

İnsanoğlunun ısınma, korunma amaçlı örtünme gereksinimine cevap veren yorganlar, kumaş çeşitleri, dikiş teknikleri ve modelleriyle, kültürümüzde yorgancılık başlığı altında bir el sanatı ve geleneksel meslek grubu oluşturur. Sayıları azalmış olsa da İzmir genelinde yorgan ustalarına rastlamak mümkündür.

Evlerdeki ısınma gereçlerinin modernleşmesiyle birlikte kalın yün ve pamuk yorganlara olan ihtiyaç azalmıştır. Bu nedenle geçmişte yorganlara konulan ve çift kişilik bir yorgan için 4,5-5 kiloya varan pamuk oranı 2,5 kiloya kadar düşmüştür. Geçmişte daha çok yün yorgan yapılırken günümüzde sobalı evlerin azalması nedeniyle pamuk yorganlar talep edilir. Günlük kullanılacak yorganlar basma kumaşlarla ve sık dikiş denilen sade bir teknikle dikilirler. Çeyiz için dikilen ipek yorganlar ise ince bir işçilik gerektirdiğinden daha az miktarda pamukla, deri seten, floş sire gibi kumaşlarla hazırlanır ve özel dikiş desenlerine sahiptirler.

----------------------------------

Bu söyleşi, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sanat Dairesi Başkanlığı, ‘kültür ve sanat sohbetleri’ kapsamında gerçekleştirilmiştir.

Kaynak:  İbrahim Şahbaz - Visit İzmir - Muğla İl Kültür Turizm Müdürlüğü

Hazırlayan & Yönetmen: Onur YILDIRIM

Kamera & Kurgu: Yunus Durmaz