Sağlık krizi sona ermeden ekonomik krizin kalıcı bir sonunun olamayacağı başından beli biliniyordu. Pandemi politikası bu nedenle, aynı zamanda ekonomik politikadır. Küresel makroekonomik ve finansal istikrar için kritik öneme sahiptir ve bu da onu IMF ve diğer ekonomik kurumlar için temel öneme sahip yapar.
IMF 21 Mayıs, ve 1 Haziran’da iki yazı yayınladı. 21 Mayıs’taki yazının başlığı, "A ProposaltoEndthe COVID-19 Pandemic(Covid-19 Pandemisini Sonlandırma Önerisi)" Diğeri de "How toReduce COVID-19’s UnequalEffectsAcrossWorkers (Covid-19'un Çalışanlar Üzerindeki Eşitsiz Etkileri Nasıl Azaltılır?)."
İlk yazıyı yazan 3 kişilik kadrodan biri başkan KristalinaGeorgieva. "Nisan 2021 sonu itibariyle, Afrika nüfusunun yüzde ikisinden daha azı aşılanmıştı. Buna karşılık, Amerika Birleşik Devletleri'nde nüfusun yüzde 40'ından fazlası ve Avrupa'da yüzde 20'den fazlası en az bir doz aşı almıştı" diye söze başlıyor IMF, ve programını sunuyor; "2021 yılı sonuna kadar tüm ülkelerde nüfusun en az yüzde 40'ını ve 2022'nin ilk yarısına kadar en az yüzde 60'ını aşılamak, yaygın test ve izleme sağlamak, yeterli terapötik stok bulundurmak ve aşı kapsamının düşük olduğu yerlerde halk sağlığı önlemlerini uygulamak."
Bunun gerçekleşebilmesi için gereken adımları şöyle sıralıyor IMF;
"1. COVAX'a en az 4 milyar dolarlık ek ön hibe sağlanmalı.
2. Hammaddelerin ve bitmiş aşıların serbest sınır ötesi akışı sağlanmalı.
3. İhtiyaç fazlası aşılar hemen bağışlanmalı; ülkeler kendi nüfuslarını tercih etseler bile 2021'de en az 500 milyon aşı kursunun (yaklaşık 1 milyar doza eşdeğer) bağışlanabileceğini öngörüyoruz.
4. 91 düşük ve orta gelirli ülkedeki riskler(ek aşılar gerektirebilecek yeni varyantlar dahil) ele alınmalı. 2022'nin başlarında aşı üretim kapasitesini çeşitlendirmek ve 1 milyar doz artırmak için risk altındaki yatırımlar yapılmalı.
5. Tedarik zincirindeki olası mutasyonları veya şokları ele almak için somut acil durum planları yapılmalı, sistemik tedarik zinciri gözetimi büyütülmeli.
6. Yaygın testler, yeterli terapötikler, halk sağlığı önlemleri sağlanmalı ve aşı dağıtımı hızlandırılmalı.
7. Etkin arzı artırmak için doz germe stratejilerin acilen değerlendirilmeli (1)."
Teklifin yürürlüğe girmesi için, devletlerden ve milyarderlerden gelecek yaklaşık 50 milyar dolarlık bir destek gerekli.
İkinci haberde fazla rakam yok. Korona sürecinde çalışamamış işçilerin ücretlerinin ödenmesinin, patronlara pek bir sermaye kaybı yaşatmayacağına dair bir grafik var. "Kısmi işsizlik yardımlarını ve işçilerin işverenleriyle bağlantılarını sürdürmek adına,pandemi akut olduğunda ve sokağa çıkma yasağı gibi sınırlama önlemleri alındığında, diğer sübvansiyonlarla birlikte işte kalma desteğidevreye alınmalıdır. Birleşik Krallık ve İspanya, istihdam kayıplarını daha küçük tutmak için bu politikaları kullanarak başarılı oldular(2)." diyor haber.
IMF Hayalperestliği
Hatırlanacağı üzere iktisat Tanrı’sı Korkut hocanın, IMF’nin kronik iyimserlik hastalığından mustarip olduğunu anlattığından, zıt fikirli Mahfi hocanın da bu kanıyı paylaştığından bahsetmiştim. Sermaye kuruluşlarının Dünya görüşü, kapitalizmin doğasından kaynaklanan karşıtlıkları, kriz dinamiklerini algılamaya imkân vermez. "IMF bu nedenle kapitalist dünyayı etkileyen 1998-2002, 2008-2009 krizlerini öngöremedi, öngörüleri aşırı iyimser kaldı(3)." demişti hoca. Bu yüzden IMF, yayınladığı hemen hemen her ekonomik raporu birkaç ay sonra, beklentilerin aşağıya çekildiği bir haliyle güncelleyerek piyasaya sürer.
Bunun bir örneğine ikinci yazıda, istihdam konusunda doğru politikalar uygulamış ülkelere verilen örneklerde karşılaşırız. Birleşik Krallık’ı, işçi istihdamını ve yaşam standardını koruması için doğru adımlar atmış bir örnek olarak öne sürüyor yazı. Oysa Tribune Magazine dergisine göre İngiltere’de, aylardır bir milyonluk bir kadrolu işçi açığı olmasına rağmen bu kadroların doldurulması için işçi alınmasına yönelik bir adım atılmadı. Bunun nedeni ise patronların sermaye birikimlerinden ödün vermek istemeyişiydi(4).
IMF, 50 milyar dolarlık bir desteğin koronanın sonunu getirebileceğini söylüyor.Forbes’in listesine göre bugün en zengin 10 sermayedarın net sermaye değeri (brüt değil!) 1 trilyon 153 milyar dolar. Yani tüm Dünya’yı korona belasından kurtarmak için gereken, en zengin 100 kişinin kişisel servetinin 23’te 1’i (5).
WEF, tüm ana sorun başlıklarının ekolojik sorun başlıkları olduğu 2020 toplantısına kadar, yıllarca, iklim felaketinin önüne geçilmesi adına sermayenin insani duygularının nüksetmesini beklemişti(6). OXFAM her yıl, küresel eşitsizliğin çözümünü sermayedarların insafında ararken, eşitsizlik istisnasız her yıl arttı. Bu kurumların zaafı, sermaye sınıfının insani duygularının harekete geçmesini beklemektir. Sermaye sınıfı, belanın son bulması için gereken para 50 milyar dolara çıkana kadar kılını kıpırdatmış mıdır?
-----------------------------------------------
1.https://blogs.imf.org/2021/05/21/a-proposal-to-end-the-covid-19-pandemic/
2.https://blogs.imf.org/2021/06/01/how-to-reduce-covid-19s-unequal-effects-across-workers/
3.https://sol.org.tr/yazar/imfnin-2020-2021-ongoruleri-dunya-ve-turkiye-2557
4.https://tribunemag.co.uk/2021/05/if-employers-want-to-fill-jobs-its-time-to-raise-wages
5.https://www.forbes.com/billionaires/
6.https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/erinc-yeldan/kuresel-riskler-raporu-2020-1715662