Biden'dan Mesih Olur mu?

Biden, beş ay kadar önce Türkiye’de muhalefeti destekleyeceğini açıklamıştı. Peki, sosyal demokrat veya sosyalistlerimiz, bu durumdan umutlanmalı mı?

Dün itibariyle Biden’ın başkanlığı, gecikmeli olarak tescillendi. Ne şahane! Dünya, neofaşist manyak Trump’ın gazabından kurtuldu. Sahi bu durumda Biden, mesihimiz mi?

Biden’ın geçmişi en soldan en sağa, Amerika Komünist Partisi resmi gazetesi People’s World’den, adından çokça bahsettiğimiz, liberalizmin taşıyıcı kolonlarından FT’a, sola daha yakın liberal demokrat The Guardian’a, The Washington Post’a kadar her medya kuruluşunda yer buldu. Bu geçmiş, Türkiye medyasında da dillendirildi; ama sadece yüzeysel cümlelerle ve çoğunlukla yandaş medya tarafından. Bu yazılar, yandaş medyanın güvenilmezliğinden, kısıtlı bir kitleye hitap edebildi.

Doğal olarak ABD ve İngiliz medyası, konuyu daha detaylı ele aldı. Ben de, ABD gazetelerinden, Türkiye medyasında fazla yer bulamamış iki üç detaysal bilgi derlemeye çalıştım. Peki, detaylarda neler saklı?

Biden ve Irak Savaşı

En dişli ABD sempatizanı dâhil artık kimse, Irak Savaşı’nın nedeninin El Kaide veya Irak’ın kimyasal silahları olduğunu savunamıyor. Nedenin, Irak’ın petrolüne el koyma amacı olduğunu bilmeyen kalmadı (1). ABD, savaş bahanesi olarak Saddam’ın elinde kitle imha silahları bulunduğunu öne sürmüştü. Biden, eski BM Silah Müfettişi Scott Ritter’a, teftişler ne kadar kapsamlı olursa olsun, tehdidi ortadan kaldırmanın tek yolunun Saddam Hüseyin'i ortadan kaldırmak olduğunu söylüyordu.

Saddam’ın elinde aktif bir kitle imha silahı programı olmadığı ortaya çıktı. Üstelik Biden, Dış İlişkiler Konseyi'ndeki bir dinleyiciye verdiği demeçte, Ekim 2004'te kitle imha silahlarının olmadığı netleştiğinde , "Irak’ta kitle imha silahlarının varlığına asla inanmadım" demişti (2).

Savaş, 2002'de ABD Kongresi tarafından onaylandığında, senato Demokratların elindeydi ve Biden da, dış ilişkilerle ilgili Senato komitesinin başkanıydı. Bush'a savaşı başlatma yetkisi veren kararın çıkışı bizzat Biden’ın elinden oldu (3). Watson Center for International ve Costs of War Project tarafından 2018 yılında yapılan bir araştırmaya göre, ABD'de 11 Eylül sonrası Irak, Afganistan ve Pakistan'daki çatışmalarda toplam 480.000 ila 507.000 kişi öldürüldü (4).

Biden ve Arap Baharı

2011’de Biden, İstanbul’daki genç girişimciler toplantısında Arap Baharı için, "Tunus, Mısır ve Libya'da olduğu gibi, Suriye ve Yemen'de de devam eden demokratik devrimler, girişimci bir ruhla doludur." Diyordu (5).

Arap Baharı’nın anlamı neydi? Amerika’nın BOP’unun bir uzantısı olduğu söylemine karnımız tok, bu konuya girmeyeceğiz. Saygıdeğer iktisatçı Alp Erinç Yeldan, Arap Baharı’nın anlamını, başladığı yıl yazmıştı; "Tunus, Mısır, Libya ve komşumuz Suriye’de yaşanan dönüşümler, Ortadoğu ve Kuzey Afrika coğrafyasının birer birer neoliberal küreselleşmenin "ılımlı İslamı" benimseyen yeni aktörleri olarak jeopolitik sahnesinde yer almalarını sağladı (6)."

Arap Baharı sırasında yaşananlar arasında ilk akla gelenlerden biri, Libya’da Kaddafi’nin devrilişidir. Bu "devrimin" ardından Libya’da 2011’den beri, birer ikişer senelik iktidar süreçleri silsileleri başladı ve nihayet 2016’da İslamcı Fayiz El Ferrac, sazı eline aldı.

Benzer bir olay Mısır’da gerçekleşti. 2011’de Hüsnü Mübarek’in devrilişinin ardından Mısır, 2014’e kadar 3 ayrı başkan tarafından yönetildi. 2014’te, dini olarak Ferrac’tan daha ılımlı Abdülfettah el Sisi koltuğa oturdu.

En önemlisi ise Arap Baharı’nın başladığı yer, Tunus. Arap Baharı, 2011’de, Muhammed Buazizi isimli bir seyyar satıcının, protesto niyetiyle kendini yakmasıyla bu ülkede başladı. Devlet başkanı Zeynal Abidin Bin Ali’nin devrilişine Yasemin Devrimi ismi verildi ve Tunus şu anda, 2011’den beri gelmiş altıncı başkan, Kays Said tarafından yönetiliyor.

Peki, bu girişimci ruhun sonuçları neler oldu? "Ne var ki, 2020’ye gelindiğinde ikisini de (Mısır ve Tunus) birleştiren hazin bir özellik var: Kesintisiz sürdürülen neoliberal programlar, sermayenin yoğunlaşan tahakkümü, halk sınıflarının çaresizliği…" diyor Korkut Boratav. "Tunus’a açılan krediler sonunda ülkenin dış borç/millî gelir oranı 2010-2018 arasında 30 puan (%41 → %71) artmıştı." 2012’yi izleyen IMF programları, iyi bilinen “kemer sıkma” kurallarına dayanmaktaydı: Dış borç servisini bütçe fazlası yaratarak ödemek… Dolaylı vergileri artıran, enflasyonu hızlandıran ve kamu harcamalarını frenleyen yeni bir program, 2018’de yaygın, sert sokak gösterilerine yol açtı. … Mısır için söylenecek fazla şey yok: Askerî faşizm altında Mübarek dönemi ve öncesinde benzeri yaşanmayan, ölçüsüz bir baskı rejimi… İhvan’cı, liberal ve tüm renkleriyle solcu akımlar, kan dökülerek ezildi. Karşılığında Trump’ın Sisi için "en beğendiğim diktatör" dediğini öğrendik. Sisi’nin İhvan karşıtlığı, darbe sonrasında, Suudi Arabistan’dan yüklü destek almasını sağladı. 2016’da IMF ile bir kredi anlaşması, geleneksel neoliberal politikaları içerdi. Mısır’ın geleneksel egemen güçleri ile emperyalizm arasında örtülü bir ittifak yerleşmiştir. (7)"

Bellidir ki Orta Doğu, Arap Baharı vesilesiyle, Amerika’nın ya da küresel sermayenin pençesinden biraz olsun kurtulamamıştır.

Kısa Bir Dipnot…

İki gündür, Biden’ın, ABD’nin Suriye politikalarını şekillendiren ve 2018’de bu görevinden istifa eden Brett McGurk’ü yeniden görevlendireceği konuşuluyor. Obama döneminde IŞİD'le Mücadele Koalisyonu Özel Temsilcisi olarak görevlendirilmiş. Türkiye, kendisini YPG yöneticisi Polat Can’la çekildiği fotoğraftan tanımıştı. Polat Can, 2014’te ABD ve YPG-PYD arasındaki işbirliğini doğrulamıştı (8). Trump’ın ABD askerini Suriye’den çekmeye başlaması kararına istifayla karşılık vermişti (9).

Çıkarmamız gereken sonuç; Biden’ın, Türkiye’nin sosyal demokratlarına veya sosyalistlerine faydalı olabilecek son kişi olduğudur.

-----------------------------------------------------------------

1. //mustafasonmez.net/isgal-sonrasi-irak-petrol-ve-turkiye/

2. https://theintercept.com/2020/01/07/joe-biden-iraq-war-history/

3. https://www.theguardian.com/commentisfree/2020/feb/17/joe-biden-role-iraq-war

4. https://theintercept.com/2019/08/17/domestic-terrorism-war-on-terror/

5. https://www.reuters.com/article/us-usa-biden-idUSTRE7B20EM20111203

6. https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/erinc-yeldan/sili-kisi-283740

7. https://sol.org.tr/yazar/arap-bahari-yil-sonra-22321

8. https://haber.sol.org.tr/dunya/ypg-sozcusu-polat-can-abd-koalisyonunun-komuta-merkezinde-temsilcimiz-var-98613

9. https://www.theguardian.com/us-news/2018/dec/22/us-anti-isis-envoy-brett-mcgurk-quits-trump-syria-withdrawal