Muhammet 15 yaşında, klarnet çalıyor. Talha, 10 yaşında ama kendinden büyük asma davulu ustalıkla konuşturuyor. Hicaz, tatlı mı tatlı bir yumurcak. Henüz sekiz yaşında. Elinde klarneti ile çıkıp geliyor. En küçükleri Ferit, beş yaşının tüm sevimliliğiyle davulu inanılmaz bir ritim duygusuyla çalıyor. Bergama'nın müzisyenleriyle ünlü Atmaca mahallesinde beşinci kuşak genç yetenekler gümbür gümbür geliyor.
Rivayet olur ki, bir asırdan önce Bergama Akropolü'nün eteklerinde karşı karşıya kurulmuş iki mahalleden birinde Türkler, diğerinde Rumlar yaşarmış. Kale mahallesi daracık sokakları, saksılardan çiçekler fışkıran taş evleriyle Rum nüfusa; tam karşısında yer alan Atmaca Mahallesi ise Türklere ev sahipliği yapmış. Şimdilerde Roman kültürünün yaşadığı yer olan Atmaca sokaklarında klarnet sesi davula karışıyor.
Bergama Belediye Bandosu'nda şeflik yapan, klarnet üstadı Ferit Benli ile Atmaca'da müzisyenlerin uğrak yeri olan Müzisyenler Kahvesi'ndeyiz. Benli, klarnet denilince Bergama'da ilk akla gelen isimlerden. Yıllar önce Bergama zeybeği üzerine çalışmalarıyla akademik çevrelerin dikkatini çeken Benli, ünlü müzisyen, ney ustası Ömer Faruk Tekbilek ile yaptığı Amerika turnesiyle Bergama'nın sesini tüm dünyaya duyurmuş bir isim.
fotoğraf: Ferit Benli
Ferit Benli, "Benim atalarım Kavala'dan gelmiş buraya" diye anlatıyor. "Büyük ninem dedemi yolda doğurmuş. Tarih 19 Mayıs 1919. Atatürk'ün Samsun'a çıktığı gün. Dedemin adını Kemal koymuşlar. Bizim müzikle ilgimiz genlerimizle ilgili. Ben saydığım kadarıyla dördüncü kuşak klarnetçiyim aileden. Benim büyük dedelerimin dedeleri de müzisyenmiş. Biz trompet ve darbuka ile başlarız müziğe. Ben de öyle başladım. Sonra merakın varsa nefeslilere geçersin. Dedem de babam da çok iyi klarnet çalardı. Oğlum gibi torunlarım da küçük yaşlarından itibaren ya davul ya trompet ya da klarnet çaldılar. Oğlumla 12 yaşından bu yana düğünlere birlikte gideriz. Torunlarım bu sene anaokulu bitirdiler. Beş yaşındalar. Biri klarnet, diğeri davul çalıyor. Torunum bebekken klarnet sesi duymazsa başlardı ağlamaya. Kızım arardı, "Baba telefonda olsa bile bi çalıver de sussun çocuk" diye. Bizde çocuklar böyle büyür".
fotoğraf: Ergun Şenlendirici
Ergun Şenlendirici efsanesi
Her evinde farklı nağmelerin duyulduğu Atmaca Mahallesi'nin yetiştirdiği en önemli müzisyenlerden biri de Ergun Şenlendirici. Klarnette Türkiye'nin en büyük isimlerinden biri olan Ergun Şenlendirici aynı zamanda ünlü müzisyen Hüsnü Şenlendirici'nin babası. Okay Temiz ile uzun süre birlikte çalışan, Avrupa'da sesini duyuran Ergun Şenlendirici kalp krizi sonucu henüz 38 yaşında aramızdan ayrılmıştı.
"Allah rahmet eylesin çok büyük müzisyendi" diye anlatıyor Ferit Benli. "Hüsnü Hür abimiz vardı, trompet çalardı. Ergun abi ile çok iyi anlaşırlardı. İki dünya bir araya gelse bir daha böyle adamlar çıkmaz. Ergun abiyi 38 yaşında kaybettik. Okay Temiz ile çaldı uzun süre. Bir Ramazan bayramı arifesindeydik, ertesi gün Ergun abi kalktı Okay Temiz ile konsere gitti Eskişehir'e. Sabaha karşı İstanbul’a varıyorlar. Beyoğlu karakolunun orada Ergun abi sabah bir yerden börek filan alıyor, kahvaltı yapacak. Karakola çıkan yolda kriz geçiriyor. Yerde sürünen bir adam görünce insanlar sarhoş sanıyorlar. Hiç kimse yardım etmiyor, sadece izliyor. Oysa çevrede Taksim İlkyardımından Alman Hastanesine bir sürü hastane var. Ergun abiyi orada kaybettik".
Mirasını bugün oğlu Hüsnü Şenlendirici başarıyla taşıyor. Bergama'da kime sorsanız "Hüsnü" deyince akan sular duruyor. Ünlü müzisyenin Bergama ile bağı hiç kopmamış. Evi de ailesi de burada. Yaz aylarında çiftlik evinde yurtiçi ve yurtdışından müzisyenlerle kamplar düzenliyor. Mahallede ne kadar genç varsa hepsi onun gibi çalmak istiyor.
fotoğraf: Hüsnü Şenlendirici
"Bizim aramızdaki tek konservatuvarlı müzisyen Hüsnü'dür. Hepimiz alaylıyız. Ama tüm gayretimiz bizden sonra Bergama'da eğer beşinci müzisyen kuşağı olacaksa okullu olsun, eğitimli olsun. Hüsnü bu açıdan gençler için çok güzel bir örnek ama gel gör ki günümüz şartlarında gençler bir an evvel para kazanmak istiyor" diye devam ediyor Ferit Benli.
Gençler eğitim alsın istiyoruz ama hayat şartları zorluyor
Müzisyenler Kahvesi'nde sohbetimize Hüsnü Şenlendirici'nin yakın akrabası Aytekin Alsat da katılıyor. Aytekin Bey'in oğlu Ayhan, henüz 17 yaşında. Tüm Atmacalı gençler gibi onun da tartışılmaz idolü Hüsnü Şenlendirici.
Aytekin Bey, "Bir tarafıyla güzel ama bir açıdan da bizim gençler için sorunlu bir durum bu" diyor. "Hüsnü gibi mükemmel olamayız diye düşünen gençlerin morali bozuluyor bazen. Yani çıtanın yüksek olması bazen olumsuz olabiliyor. Bugün baktığınızda hayat her açıdan daha zor. Biz eskiden mahallede gençlerimizi daha kolay koruyup kollardık. Bugün ortam daha karışık. Mahalle de değişiyor. Aman bir şey olmasın diye üzerlerine titriyoruz. Eğitim alsınlar okusunlar istiyoruz ama zamanın koşulları para kazanmayı zorunlu kılıyor. Belki de bizden sonra müzisyen yetişmeyecek, belki de Bergama’da gördüğünüz son kuşak biz olacağız".
Tam bir hüzün çökmüşken ortalığa çocuklar boylarından büyük davulları çalmaya, klarnetlerini üflemeye başlıyor. Birden hava değişiyor. Hayalleri var bu çocukların. Hüsnü ağabeyleri onlara bir hedef vermiş. O da çaldıkları enstrümanın en iyisi olmak. Tıpkı dedeleri, babaları ve Hüsnü abileri gibi.
Bergamalı genç virtüözler hayata dair umudu ve neşeyi kaybetmemek gerektiğini anımsatıyor insana. Ve asla hayal kurmaktan vazgeçmemeyi...