Dikili’den baktığımda, Doğa Ana’nın en güzel günbatımını armağan ettiği Midilli'yi izlemeye doyamam.
Bu şahane adanın nasıl bir yer olduğunu, nasıl insanlar yaşadığını çok merak ederdim çocukluğumda. O zaman bunun yanıtını bulmamız imkânsızdı. Gidemezdik. Çünkü “Onlar Yunan”dı, “Düşman”dı! Oradakilere de dini - milliyetçi çevreler “Türkler düşman” diyordu. Ne yazık ki böyleydi.
Birbirleriyle savaşmak zorunda kalan önderler, Mustafa Kemal Atatürk ve Eleftherios Venizelos, “Büyük yıkım”dan sonra barışmayı bilmiş, fakat toplumların buna iştirak etmesi o kısa zamanda mümkün olamamıştı. Çok uzun yıllardır halklar arasında iletişim kopuktu.
Hiç beklenmedik bir anda, cesur ve temiz yürekli bir adam, bir kişinin ne çok şeyi değiştirebileceğini gösterdi. O, Dikili’nin efsanevi belediye başkanı Osman Özgüven'di.
Kimsenin cesaret edemediği, belki aklından bile geçiremediği olağanüstü bir şey yaptı. 1986 yılında Ege’de dostluk kapısını açtı.
Üstelik 12 Eylül Faşizmi’nin hüküm sürdüğü dönemde yaptı bunu.
Hiç kolay değildi.
Önüne türlü çeşitli engeller çıkarılıyor, “Vatan hainliği” ile suçlanıyordu.
(Burada durun bir dakika; zamanın ruhunu duyumsayın, o zorlu konjonktürü gözünüzün önüne getirin lütfen.)
Asla vazgeçmedi.
Bir yandan karanlıktan aydınlığa çıkmanın çarelerini bulmak için Dikili’yi bir demokrasi platformuna dönüştürürken, diğer yandan da bir barış aktivisti olarak zorladı o kapıyı. Aziz Nesinler, Uğur Mumcular, İlhan Selçuklar, Zülfü Livaneliler, Tarık Akanlar, nice aydın ve barışa özlem duyan onbinler, omuz vermek için düştü peşine.
Peki ya karşı kıyı? Görüldü ki, onlar da “Bir ağaç gibi tek ve hür, bir orman gibi kardeşçesine” yaşamanın hasreti içindeydi. Dönemin Midilli Belediye Başkanı Stratis Pallis, Ayaparaskevi Belediye Başkanları Apostolos Kominakas ile Aleksandros Evangelinos (Aleko), Yannis Pavlos, Nelly Chatzidaki ve buraya isimlerini sığdıramayacağım bütün arkadaşları hiç tereddüt etmeden davete icabet ederek açtılar yürek kapılarını. Özgüven ve yoldaşlarının uzattığı dostluk elini sımsıkı kavradılar, bir daha hiç bırakmamacasına…
Midilli heyetinin Dikili İskelesi'ne geldikleri o güneşli günün aziz hatırası hiç silinmez hafızamdan. Çiçekler içinde, neşe dolu bir karşılamaydı. 10 yaşındaydım, izledim yakınlarından. Baktım ki, karşı yakadan gelenler öcü değil, senin benim gibi normal insanlar. Üstelik, çok da sevimli, iyi insanlar.
Aynı güneşin altında, aynı denizin iki kıyısında yaşayan, birbirlerine çok benzeyen ve bir arada yaşama kültürüne sahip Ege halkları işte böyle birleşti.
Ortak festivaller düzenlediler, sıkı bağlar kurdular. Kalıcı barış için sağlam temeller attılar. Gıpta edilen bir sinerji oluşturdular. Bu, örneğine az rastladığımız somut bir başarıdır.
Sonra, o dostluk kapısından niceleri girdi: Bodrum – Kos, Kuşadası – Samos, Marmaris – Rodos, Çeşme – Sakız, Datça – Simi…
Karşılıklı ticaret ve turizm yapıyorlar. Onbinlercesi kıyı komşularına tatile veya alışverişe gidiyor, pek hoş karşılanıyor, çok memnun oluyorlar. Vakt-i zamanında ön yargılı olanlar dahi, şimdi “Barış ne güzelmiş meğer” diyor.
Öyle ki, birbirine sevdalanan, mutlu yuva kuran gençler oluyor. Tıpkı Bergamalı Nesrin ve Midillili Spiros gibi, Atinalı Nasso ve Fide Köksal gibi... Aşkın sınır tanımadığını gösteriyorlar.
Albert Einstein, “Önyargıları kırmak, atomu parçalamaktan zordur” der. İşte bunu başardı Osman Özgüven ve arkadaşları.
Hayatın tadını kaçıran Corona Pandemisi nedeni ile 25 aydır kapalı olan kapılar geçen hafta nihayet açıldı. Feribot seferlerinin yeniden başlaması ile o güzel kalpli insanlar özlemle komşularında aldılar soluğu. Kucaklaştılar, söyleştiler, dans ettiler, hasret giderdiler.
Midilli’deki dostlarımızla Dikili, Ayvalık ve Bergama’da şahane üç gün geçirdik. Bu arada, kolları sıvadığım yeni belgesel için nefis çekimler ve röportajlar yaptım. Çünkü bu onların da hikâyesi. Anlatılan, hepimizin hikâyesi.
Bir Egeli olarak minnet duygularımı ifade ettim Osman Özgüven'e, Stratis Pallis'e, Apostolos'a, babacan Aleko'ya...
Ve bütün onurdaşlarına...
Tekraren teşekkür ederim; bizlere barışı armağan ettikleri için...