Geçen gün Netfliks’ te izlediğim adı 50 M2 olan dizide harika bir muhtar vardı.
Mahallesine ölümüne sahip çıkan; mahalledeki evleri ucuza alıp inşaat yapacak olan bir şebekeye direnen, mahallenin yoksullarının bütün borçlarını kendi evini satarak ödeyecek kadar yardımsever bir yaşlı adam.
Bir iyilik timsali, mahallenin ortak vicdanı…
Fakat ne acıdır ki bu iyi insana destekten çok temkinli bir karşı çıkış vardır.
En başta kızı, babası olan muhtara kızıyor, kimsesiz çocuklara sahip çıktığı için.
Komşular da muhtarın yanında olmak yerine çoğunlukla onu uyarmak anlamında ikaz ediyor, bu işlerden uzak durmasını söylüyor.
Böyle bir baktım; oturuşu, kalkışı güven veren, sözü sohbeti dinlenen, sanki yüzünde ‘bu adamdan hiçbir kötülük gelmez’ ifadesi yazılıymış gibi olan bir tip muhtar
Zaten çoğumuzun hafızasında muhtar imajı öyle değil midir?
Orta yaşı geçmiş, güngörmüş, herkese adil davranan, mahallenin ya da köyün haklarını savunan biri zihnimizde canlanmaz mı?
İşte dizideki muhtar da böyleydi…
Sonra kendi kendime ‘bu tavırları benimseyen insanları özlemişiz’ dedim.
Düşünsenize herkesin bir çıkar peşinde koştuğu, güven duygusunun nerdeyse rafa kalktığı, vicdanlı olmanın iş bilmezlik olarak görüldüğü bir dünyadayız…
***
Üç yıl muhtarlık İşleri müdürlüğü yaptığımdan olsa gerek nerde bir muhtar profili görsem dikkatimi çekiyor.
Hatırlarsınız bazı eski filmlerde muhtar genellikle iş bilir, köşeyi dönen, ağa ile işbirliği içinde olan biri gibi tarif edilirdi.
Ama sanıyorum toplumun da arzuladığı bu değil, mahallesine sahip çıkan, kurumlarla iyi ilişkiler kurmasını bilen muhtar tipi tercih ediliyor şimdilerde.
Konak Belediyesi sınırları içinde 115 mahalle ve muhtarlık vardı benim dönemim olan 2021 tarihine kadar.
Demek ki bu sayı devam ediyor. İzmir’in bütün ilçelerinde ise bin iki yüz muhtar var.
Bunların bir bölümü kadın, mesela Konak’ta 115 muhtarın 25’i kadın.
Türkiye çapında muhtar sayısı ise 53 bin civarında.
***
Akp, 2012 yılları olsa gerek bazı illerde İl Genel Meclislerini kaldırılmasını gündeme getirince muhtarlık kurumunu da tartışmaya açmış sonra bu kurumu kaldırmaktan vazgeçmişti.
Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü’nün bu konudaki bir toplantısına katıldığımı hatırlıyorum.
Şehirleri belediyeler yönetiyor bilindiği gibi.
Ülkemizde şehirler gereğinden çok büyük ve yönetilmesinde sorunlar var.
O halde yönetimde etkin olmanın yolu şehrin küçük birimleri olan mahalleleri muhtarlara ve sakinlere bırakmaktır.
Bu aynı zamanda katılımın özendirilmesi anlamına da gelir.
Aslında 3593 sayılı Belediyeler yasası da yukarıda belirtilen gerçeği teyit ediyor muhtar ve ihtiyar heyetinin halkın da katılımı ile birlikte mahalleyi yöneteceğini söylüyor.
Aslında dizide gördüğümüz muhtara dönecek olursak aslında istenen odur.
Vicdanlı, fakir fukaraya sahip çıkan, mahalleye hizmetlerin gerilmesi için belediye ile işbirliği içinde olan kanaat önderi olan bir tip.
Benim zamanımda Konak ilçesindeki muhtarların çoğu bu profile uyuyordu, ama her kurumda olduğu gibi uymayanlar da vardı.
Sonuç olarak hâlâ hepimizin gönlünde yukarıda tarif ettiğimiz vicdanlı muhtar var, yoksa ikide bir Ankara’ ya gidip nutuk dinleyip dönen muhtar değil…