İzmir’in Dikili’de kıyı şeridine paralel 15 bin hektarlık zeytin ve tarım alanının imara açılması karşısında Şehir Plancıları Odası’nın açtığı dava sonuçlandı. İzmir 1. İdare Mahkemesi, plan değişikliğinin hukuka aykırı olduğuna hükmederek iptal kararı verdi.
İzmir’in Dikili ilçesinde 15 hektarlık tarım alanının yapılaşmaya açılması için imar planı hazırlandı. İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi, 18 Ekim 2019 tarihinde, Dikili’nin Kabakum Mahallesi ile Salihler Mahallesi’nde denize paralel uzanan tarım alanlarının imara açılması için karar aldı. Karar, 17 Ocak 2020 tarihinde İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından onaylandı. İzmir İl Tarım Müdürlüğü, askı sürecinde belediyeye yazılı başvuru yaparak, yasa gereği kendilerinden izin alınmadığı gerekçesi ile planlama çalışmasının durdurulmasını talep etti.
ŞEHİR PLANCILARI ODASI DAVA AÇTI
Planlama çalışması devam ettirildi. TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şube Başkanlığı, onaylanan imar planı değişikliğinin tarım alanlarının korunması ve kıyı kanununa aykırı olduğunu vurgulayarak, yürütmenin durdurulması ve iptali istemi ile yargıya başvurdu. Süreç devam ederken, Dikili Belediyesi, Kabakum ve Salihleraltı plan değişikliği işini, doğrudan temin usulü ile Doğuş Baldan adlı şahsa havale etti. Baldan, işi A karnesi olan Batı Plan Şehir Plancılığı Şirketi’ne verdi.
MAHKEME PLAN DEĞİŞİKLİĞİNİ İPTAL ETTİ
İzmir 5. İdare Mahkemesi, 9 Kasım 2021 tarihinde yürütmenin durdurulmasına karar verdi. Mahkeme süreci dün sonuçlandı. İzmir 1. İdare Mahkemesi, söz konusu imar planı değişikliğini iptal etti. Oda yönetimi karara ilişkin şu açıklamayı yaptı.
YARGI İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİNİ HUKUKA AYKIRI BULDU
*İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 18.10.2019 tarih ve 05.908 sayılı kararı ile uygun görülerek Büyükşehir Belediye Başkanlığı makamınca 17.01.2020 tarihinde onanan Dikili İlçesi, Kabakum ve Salihler Mahalleleri 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve Revizyonu ile bu işlemin dayanağı olan İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 18.10.2019 tarih ve 05.904 sayılı kararıyla uygun görülerek Büyükşehir Belediye Başkanlığı makamınca 17.01.2020 tarihinde onanan Dikili İlçesi, Kabakum ve Salihler Mahalleleri, J17-c1, J17-c3, J17-c4 paftalarda hazırlanan NİP-25619,3 plan işlem no’lu İzmir Kuzey Bölgesi 1/25000 ölçekli Nazım İmar Planı Değişikliği yürütmesinin durdurulması ve iptali talebi ile şubemizce dava açılmıştır.
Dava sonucunda hazırlanan bilirkişi raporu ve alınan mahkeme kararında;
Altınova - Büyük Ova sınırları içerisinde kalan bölümlerinin mutlak tarım arazisi özelliği taşıması ve ayrıca bu arazilerin Tarım ve Orman Bakanlığı’nca yapılan arazi parsel bilgi sistemine göre zeytinlik ve tarımsal kullanıma uygun tarla vasfında olması nedeniyle 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kulanım Kanunu’na göre tarım dışı amaçla kullanılmaya uygun olmaması,
*Davaya konu arazilerin Altınova Büyük Ova sınırları dışında kalan ve T1 ve T2 simgesi ile gösterilen bölümlerinin 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kulanım Kanunu ölçütlerine göre mutlak tarım arazileri olması nedeniyle tarım dışı kullanımı uygun olmaması,
*Davaya konu arazilerin güney uç bölümünde yer alan ve 948 parsel numarası ile tapuya kayıtlı olan yaklaşık 295.260 metrekare yüzölçümlü marjinal tarım arazisi özelliğine sahip olan bölümün, Tarım ve Orman Bakanlığı’nca yapılan arazi parsel bilgi sistemine ve ayrıca tapu vasfına göre çayır-mera vasfında olması nedeniyle tarım dışı kullanım kararı için 4342 sayılı Mera Kanunu hükümlerinin geçerli olduğu,
*Plan onama sınırı içerisinde yer alan tarımsal nitelikli arazilerin tarımsal üretim altında tutulması ve tarımsal bütünlüğünün korunmasının kesintisiz gıda üretimi açısından ulusal düzeyde yüksek kamu yararı değeri taşıdığı,
*Bir alan için geçmişte imar planlarında kentsel kullanım öngörülmüş olmasının kazanılmış hak oluşturmayacağı, bir alanın 5403 sayılı kanun kapsamı dışında değerlendirilmesinin de alanın “tarım alanı” olarak planlanmasına engel olmadığı, geçmişte kentsel alan olarak planlamış alanların alanın niteliği ve tarımsal faaliyet bütünlüğü değerlendirilerek “tarım alanı” olarak planlamasına engel yasal bir mevzuat bulunmadığı, bu kapsamda dava konusu planlarda yer alan tarımsal niteliği bulunan alanların kentsel kullanıma açılmasının planlama ilke ve esasları ile 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kulanım Kanunu hükümlerine uygun olmadığı,
*Dava konusu planlarda kısmi yapılaşma tespitlerinin (kıyı kanunu öncesi ruhsat ve plan kararlarına yönelik tespitler) ilgili yasal mevzuata ve plan tekniğine uygunluk taşımadığı gerekçelerine dayalı olarak, dava konusu İzmir İli, Dikili İlçesi, Kabakum ve Salihler Mahalleleri 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve Revizyonu ile bu işlemin dayanağı olan İzmir Kuzey Bölgesi 1/25000 ölçekli Nazım İmar Planı Değişikliğinin şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, imar, kıyı ve toprak koruma mevzuatına ve kamu yararına aykırı olması nedeniyle İzmir 1. İdare Mahkemesinin 2020/607 esas, 2021/1401 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.