Gelişmişliği yüzeysel ölçütlerle değerlendirenlere bakılırsa Türkiye hiç de kötü sayılmaz.
Cep telefonu, otomobil ya da lüks ötesi konutlar...
Listeye eklenebilecek sayısız başlık bulmak hiç zor değil.
Kent yaşamı ve ortak yaşama kültürüne baktığımızda iyimserliğimizin yerini kötümserlik alıverir.
İzmir metropolünde hemen her ilçede çöp toplama işinin hiç de uygar ölçütlerde yapılmadığını anlamak için çok çabalamak gereksizdir.
Örneğin, sokakta (gelişigüzel) konuşlu çöp kutularının her birinde birer kapak olduğu görülür. Görülür görülmesine de, kapakların hemen tümü ardına kadar açıktır. Havaların ısınmaya başladığı bugünlerde sinek başta olmak üzere diğer sokak canlıları kapakların işlevsizliğinden alabildiğine yararlanır.
Çöp kültürünün olmadığı yerde çöp güvenliği mi?
Hak getire!
Çöplerin konutlarda ve işyerlerinde biriktirilme biçimi, çöp kutularına ulaştırılması ve benzeri ayrıntılar da kent kültürüne uymayan tersliklerle doludur.
Geçtiğimiz yıllarda New York belediyesinin çöp kutularına kapak eklenmesi amacıyla 30 milyon USD harcamayı göze aldığını okumuştum bir yerde. New York metropolünde ortalık yerde çöp kutusuna rastlamak olanaksızdır.
Seçim döneminde basına yansıyan bir haber çok daha ürkütücü ve ürperticiydi.
Kent içi çöp kutularını karıştıran, altını üstüne getiren ve elbette çöp kutularının kapaklarının açık olmasından da büyük ölçüde sorumlu olan, çekçek türü arabalarla trafiği de aksatan kimselerin yerel yönetim yetkilileriyle ve siyasilerle birlikte aynı fotoğraf karesine girdiğine tanık olduk. Elbette amaç birkaç oy devşirmekten öte değildi.
Bu kimselerin çöp karıştırıcılığıyla yaşamlarını kazandıklarını biliyoruz. Bu kişilerden yakınmanın onları yok saymak anlamına gelmediğini belirtmekte yarar var.
Bu kimselerin kent içindeki çöp kutularını karıştırmalarının önüne geçmek yerine yaptıkları işi kabullenmek kent kültürüne, çevre ve toplum sağlığına yönelik olumsuzluk olduğunu belirtmekle yetinelim.
Çöp ayrıştırmadaki uzmanlıkları tartışılmaz olan bu insanlardan çöplerin toplandığı kentdışı yerlerde yararlanmak akılcı olan seçenek değil midir?
Bu arada, kent içindeki ayrıştırılmış çöp toplama kutularının da olması gereken etkinlikte kullanılmadığının da altını çizelim. Yaşadığım yerdeki ayrıştırılmış çöp kutularının hemen her zaman ağzına kadar dolu olduğunu gördükçe çöp ayrıştırma alışkanlığım bir türlü oluşmadı.
Dev köylere çevirdiğimiz metropollerimizde çözüm bekleyen sayısız sorun arasında her nedense çöp güvenliğinden söz bile edilmediğini üzülerek gözlemliyoruz.
Çöp üretenlerin sorumsuzluğuna ve özensizliğine eklenen çöp karıştırıcılığı işi yaşadığımız çağa yakışmayan bir olgu olarak gözümüzün içine girse de hem kentlilerin hem de kenti yönetenlerin bu bağlamdaki duyarsızlığı ve kayıtsızlığı çok daha yürek burkucudur.
Gelişmişlik ve kalkınma yalnızca İHA, SİHA, otomobil yapmakla başarılabilecek bir iş değil ne yazık ki.
Kentli olabilmekle, ortak yaşam kültürünü yaşama egemen kılabilmekle başlanmalı işe.
Böyle biline, çözüm buluna...